Geven, hoe?
3 Principes uit deze preek:
Je wordt gelukkiger van geven dan van ontvangenJezus van Nazareth
- Opzij leggen
- Geef bewust voordat de maand begint, vertrouw op God.
- Blij geven
- Dit is de tegenhanger van met tegenzin geven. Of geven omdat je je onder druk gezet voelt door een preek in de kerk. Je wordt blij als je begrijpt dat je gemaakt bent om te geven.
- Verwachtingsvol geven
- We geven aan een vrijgevig God, de tegenhanger van een zwart gat. Verwacht dus goede dingen van Hem!
Vorige week
Vorige week sprak Arjan over “Geld, Wat en Waarom?”. Hij benoemde dat geld neutraal is, het principe van geven gaat in het oude testament over wat je aan rijkdom vergaart. In onze tijd wordt dat uitgedrukt in geld, maar heel lang geleden en in “Little house on the prairy” werd dit uitgedrukt in vee, opbrengst van het land. Hij maakt het punt dat geld een belangrijke wortel weet bloot te leggen: In hoeverre vertrouw je God?
Arjan maakt ook heel mooi duidelijk hoe het principe van eerstelingen werkt. Eérst geven – dan consumeren: dat maakt geven veel makkelijker. Klein leren geven maakt groot geven makkelijker. Het is makkelijker om te beginnen met 10 procent geven van 200 euro levensonderhoud per maand tijdens je studie geneeskunde dan om te beginnen wanneer je gepromoveerd chirurg bent en moet leren 10% te geven van 10.000 euro per maand. Dat klinkt als heel veel nietwaar? Je kunt dus beter vanaf het moment dat je zakgeld krijgt leren te geven, zolang je maar het juiste beeld van God leert.
Een ander principe van eerstelingen is dat dit het eerste is dat je geeft. Daarna kun je nog steeds geven! Het is zeg maar het uitgangspunt van vrijgevig leven.
Dit kun je vergelijken met sparen. Ik vind het belangrijk dat mijn gezin een buffertje geld heeft voor als er onverwachts iets kapot gaat of duurder uitvalt dan verwacht. Een van de manieren om zo’n buffer te creëren is door maandelijks een bedrag op de spaarrekening te storten. We doen dat direct als het salaris binnenkomt natuurlijk, zodat we weten hoeveel geld we hebben om het einde van de maand mee te halen. Maar natuurlijk kunnen we de rest van de maand nog steeds geld uitsparen als we willen. We zouden dan een spaarzaam leven leiden.
Op dezelfde manier geven we onze tienden éérst, zodat we weten hoeveel geld we nog over hebben om de maand mee door te komen. Dat vinden wij belangrijk, want we willen vertrouwen op God, zoals we vorige week hebben gehoord. Maar natuurlijk kunnen we de rest van de maand nog steeds geven als we willen. We zouden dan een vrijgevig leven leiden.
Praten over geld geven kan voor sommigen wat ongemakkelijk voelen, dat is helemaal niet erg natuurlijk als er wat geschud wordt. Maar mijn doel is niet om iemand ongemakkelijk te laten voelen. Sterker nog, ik wil graag dat iedereen die dit hoort vrede in zijn hart voelt omdat zijn of haar omgang met geld in lijn is met het karakter van God.
Het juiste beeld van God hebben is erg belangrijk, want al dat gepraat over euro’s kan de volgende vraag oproepen:
Is God geïnteresseerd in jouw geld?
Jezus was eens in de tempel aan het onderwijzen. [1] Op een bepaald moment ging hij op een plek zitten waarvandaan hij precies kon zien wat de tempelgangers in de offerkist gooiden. Kijk en luister eens goed naar wat hij daar onderwees aan zijn leerlingen.
–Filmpje–
Deze arme weduwe bij de tempel gaf niet haar tiende, ze gaf haar levensonderhoud; ze vertrouwde heel letterlijk haar leven aan God.
Is God geïnteresseerd in jouw geld? Nee, en ja.
Nee, God is niet geïnteresseerd als je jezelf heel wat vindt omdat je veel geld geeft. Jezus sprak daarover in de bekende bergrede:
Mattheus 6:1-4
1 Let op dat jullie de gerechtigheid niet beoefenen voor de ogen van de mensen, alleen om door hen gezien te worden. Dan beloont jullie Vader in de hemel je niet. 2 Dus wanneer je aalmoezen (geld) geeft, bazuin dat dan niet rond, zoals de huichelaars doen in de synagoge en op straat om door de mensen geprezen te worden. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. 3 Maar als je aalmoezen geeft, laat dan je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet. 4 Zo blijft je aalmoes in het verborgene, en jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen.
Een grappig detail in deze uitspraak is het woord bazuin, van rondbazuinen. In het Engels staat hier: “sounding the trumpet”. Dit zou een verwijzing van Jezus kunnen zijn naar de trompetvormige opening op de offerkisten in de tempel waar je goed kunt laten horen hoeveel je er ingooit.
Dus nee, God is niet geïnteresseerd als je jezelf heel wat vindt omdat je veel geld geeft.
Ja, God is zeker geïnteresseerd in hoe je omgaat met het geld dat je gekregen hebt. Er zijn veel principes in de bijbel uitgelegd aan de hand van geld. Zoals vorige week waar Arjan het principe van vertrouwen uitlegde aan de hand van geld.
Geven, Hoe?
Goed, tot zover de introductie. Vandaag hebben we het over een ander principe van geld geven. Hierbij leg ik alvast het principe neer:
“Je wordt gelukkiger van geven dan van ontvangen”[2]
Wat lezen we in de bijbel over hoé er gegeven werd? We zijn bezig in de brief aan de Korintiërs, laten we eens lezen uit:
2 Korinthe 8:5-11
5 En ze gaven aanzienlijk meer dan we hadden verwacht: door Gods wil gaven ze zichzelf in de eerste plaats aan de Heer, en vervolgens ook aan ons. 6 We hebben er dan ook bij Titus op aangedrongen dat hij dit goede werk, waarmee hij al bij u begonnen is, voltooit. 7 U blinkt in alles uit: in geloof, in kennis en welsprekendheid, in inzet op elk gebied, in de liefde die wij in u hebben gewekt – blink dus ook uit in dit goede werk. 8 Ik zeg dit niet als een bevel; door op de inzet van anderen te wijzen wil ik nagaan of uw liefde oprecht is. 9
Tenslotte kent u de liefde die onze Heer Jezus Christus heeft gegeven: hij was rijk, maar is omwille van u arm geworden opdat u door zijn armoede rijk zou worden. 10 In uw eigen belang raad ik u het volgende aan. U hebt al een jaar geleden uw goede bedoelingen getoond door met de collecte een begin te maken. 11 Rond deze nu met dezelfde inzet af als waarmee u begonnen bent, dan blijft het niet bij goede bedoelingen. Dus geef naar vermogen. 12 Als u bereid bent mee te doen, wordt niet verwacht dat u geeft van wat u niet heeft, maar van wat u heeft.
En nog een kort stukje uit het volgende hoofdstuk van deze brief.
2 Korinthe 9:6-11
6 Bedenk dit: wie karig zaait, zal karig oogsten; wie overvloedig zaait, zal overvloedig oogsten. 7 Laat ieder zoveel geven als hij zelf besloten heeft, zonder tegenzin of dwang, want God heeft lief wie blijmoedig geeft.
Wat mij opvalt aan de eerste tekst is dat Paulus de inzet van anderen gebruikt als een positieve stimulans voor de Christenen in Korinthe. Dat doet hij niet dwangmatig, alsof dat nu de standaard is geworden, maar hij prikt als het ware even om te kijken of de Korintiërs dezelfde hart gesteldheid hebben als de Macedoniërs.
Vorige week zei Arjan al dat wij als kerk bovengemiddeld geven. De kerk geeft gul! Hoe ziet dat er uit? Nou, naar het voorbeeld van Jezus ben ik ook even bij de schatkist gaan kijken.
De eerste 3 maanden van 2017 is door 17 huishoudens maandelijks geld overgemaakt. Deze cirkel laat de 17 huishoudens zien.
Totaal is er ongeveer € 8250,- euro overgemaakt als tienden of gift voor de kerk in de eerste 3 maanden.
Meer dan 3/4 van deze inkomsten is gegeven door 7 huishoudens.
Is de conclusie nu dat de overige 10 gevers niet genoeg geven? Dat is absoluut niet mijn conclusie! Zoals we lazen in Mattheus 6: Dat is tussen jou en je hemelse Vader, die in het verborgene ziet. Jezus prijst de arme weduwe omdat hij in het verborgene zag dat zij misschien wel honderdvoudig meer gaf dan de rijke mensen om haar heen. Zo kan een van deze kleine taartpuntjes honderdvoudig meer zijn dan de grootste.
Wij, het oudstenteam, wilden deze slides laten zien omdat wij trots zijn op onze gulle gevers in de kerk. Dit is een teken van een gezonde kerk! Een kerk met vrijgevige mensen laat het koninkrijk van God aan de wereld zien. In het Bijbelboek Handeling lezen we in hoofdstuk 2 en 4 dat de eerste gelovigen in een klap compulsieve gevers waren geworden! En ze stonden in de gunst bij het volk.
Ditzelfde zien we in de teksten die we net hebben gelezen in hoofdstuk 8.
Deze teksten zitten stampvol verwijzingen naar hoe de eerste Christenen omgingen met geven.
- Het was een collecte bovenop de kosten van hun eigen gemeenschap! Desondanks gaven de Macedoniërs méér dan Paulus had verwacht.
- Er was geen sprake van dwang: Paulus geeft zelfs aan dat ze niet teveel moeten geven.
- Integendeel, deze arme mensen wilden graag geven! Wat is hier aan de hand? Wat is er gebeurd?
- Het geven stopte niet bij geld: Ze gaven ook zichzelf, eerst aan God, en vervolgens aan de team Paulus. “Paulus, hoe kunnen we jullie nog meer helpen? Hier heb je geld, maar wat kunnen wij voor je doen?
Er is iets gebeurd bij deze mensen, iets wezenlijks is veranderd. Dit zijn niet zomaar een paar nieuwe leefregels die nou eenmaal bij je nieuwe status als Christen horen. Wat is er gebeurd?
Wat er in Macedonië is gebeurd kunnen we lezen in Handelingen 16. Het verhaal van de gevangenisbewaarder. Jullie kennen dit verhaal vast wel, Paulus verkondigde het evangelie in Macedonië. Paulus stuurt op een gegeven moment een irritante waarzeggende geest uit een jonge slavin. Dat viel slecht bij haar eigenaren die daar financieel op achteruit gingen. Paulus en Silas werden toen opgepakt, met stokken in elkaar geslagen en in de gevangenis gezet. Een goede reden om uit volle borst lofprijs liederen te zingen naar God. Er kwam een aardbeving, alle deuren van de gevangenis vlogen open en de cipier van de gevangenis stond op het punt zelfmoord te plegen. Paulus kon dat voorkomen en vervolgens kwam deze man en heel zijn huishouden tot geloof.
Dat is wat er was gebeurd in Macedonië.
Zij bekeerden zich: keerden hun gezicht naar God! Wat ze toen zagen veranderde hun leven radicaal.
Karakter van God
Een blik op Gods karakter is dan ook waar Paulus zijn betoog mee vervolgt: Dit lazen we al eerst:
2 Korinthe 9:6-7 6 Bedenk dit: wie karig zaait, zal karig oogsten; wie overvloedig zaait, zal overvloedig oogsten. 7 Laat ieder zoveel geven als hij zelf besloten heeft, zonder tegenzin of dwang, want God heeft lief wie blijmoedig geeft.
Paulus gaat verder over het karakter van God:
2 Korinthe 9:8-11 God heeft de macht u te overstelpen met al zijn gaven, zodat u altijd en in alle opzichten voldoende voor uzelf hebt en ook nog ruimschoots kunt bijdragen aan allerlei goed werk. 9 Zo staat er geschreven: ‘Gul deelt hij uit aan de armen, zijn rechtvaardigheid houdt stand, voor altijd.’ 10 God, die zaad geeft om te zaaien en brood om te eten, zal ook u zaad geven en het laten ontkiemen, zodat uw vrijgevigheid een rijke oogst opbrengt. 11 U bent in ieder opzicht rijk geworden om in alles vrijgevig te kunnen zijn, en uw vrijgevigheid leidt door onze bemiddeling tot dankzegging aan God.
God overstelpt, gul deelt hij uit, God geeft zaad én laat dat ontkiemen zodat het vermenigvuldigd, God heeft ons rijk gemaakt. Dat is lief, nietwaar? Waarom doet God dat eigenlijk, geven? We weten allemaal: God is liefde.
Theoloog Wayne Grudem omschrijft God’s karakter eigenschap “liefde” als volgt:
“God’s liefde betekent dat God voor eeuwig van zichzelf geeft aan anderen”
Deze omschrijving koppelt geven direct aan liefde, het geven van God is een gevolg van liefde.
Ik houd van Eveline, dat uit zich doordat ik haar geef. Eveline heeft soms tijd voor zichzelf nodig, dan kan ik ervoor zorgen dat ze even geen kinderen om zich heen heeft, of dat het huis even lekker is opgeruimd. Andersom geeft Eveline tijd aan mij en aan de kerk, door huishoudelijke taken van mij over te nemen zodat ik kan studeren op een preek. Wij geven dus van onszelf aan de ander.
“God geeft voor eeuwig van zichzelf” De eeuwigheid van het geven in de drie-eenheid zien we bijvoorbeeld in het hogepriesterlijk gebed van Jezus:
John 17:24 “opdat zij Mijn heerlijkheid zien, die U Mij gegeven hebt, omdat U Mij hebt liefgehad vóór de grondlegging van de wereld.”
We zien in de drie-eenheid van God een eeuwig geven, eeuwige liefde aan elkaar.
God is een gevende God. De bijbel omschrijft deze eigenschap van God ook wel als een bron. Een bron van levend water. Een bron geeft water, continu, onuitputtelijk. Zo kunnen we God’s gevende liefde zien, voortdurend vanuit zichzelf gevend. Het tegenovergestelde van een zwart gat, waar alles in verdwijnt, wat nooit genoeg heeft, wat nooit vol zit. Een bron die onuitputtelijk geeft.
Jeremia roept daarom uit in het oude testament:
Jeremiah 17:13 HEER, bron van Israëls hoop, wie u verlaten, zullen te schande staan, wie van u weggaan, zullen in het stof worden geschreven, want ze hebben de HEER, de bron van levend water, verlaten.
Jakobus onderwijst:
Jakobus 1:16-17 Geliefde broeders en zusters, vergis u niet: 17 elke goede gave, elk volmaakt geschenk komt van boven, van de Vader van de hemellichten;
Paulus gebruikt deze eigenschap van God om het evangelie te verkondigen in Handelingen.
Handelingen 14:16-17 Hij (God) heeft in het verleden alle volken hun eigen weg laten gaan, 17 maar heeft toch blijk gegeven van zijn goedheid: vanuit de hemel heeft hij u regen geschonken en vruchtbare seizoenen, hij heeft u overvloedig te eten gegeven en u zodoende vreugde gebracht.’
Jezus zelf onderwijst natuurlijk het gevende karakter van God:
Matthew 7:11 Als jullie dus, ook al zijn jullie slecht, je kinderen al goede gaven schenken, hoeveel te meer zal jullie Vader in de hemel dan het goede geven aan wie hem daarom vragen.
Uiteindelijk is Jezus zelf het beste bewijs van een gevende God:
John 3:16 Want God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.
Romeinen 8:32 Zal hij, die zijn eigen Zoon niet heeft gespaard, maar hem omwille van ons allen heeft prijsgegeven, ons met hem niet alles schenken?
Wij zijn gemaakt in het evenbeeld van God, je bent dus ten diepste gemaakt om te geven. Dit herkent iedereen: het plezier van geven! Als je dat nog niet hebt ervaren, geef mijn zoons Aaron en Matthijs na de dienst eens een lekker koekje of snoepje. Geven geeft een diep gevoel van voldoening. Je ziet het bij grootschalige collecte acties zoals 3FM Serious Request of Giro 555. Daar hangt een feestelijke sfeer omheen. Dat plezier van geven heeft zijn oorsprong in het plezier dat God eeuwig heeft in geven.
Zo herkennen we opeens wat de Macedoniërs deden. Jezus vertelde wat het grootste gebod is:
Mark 12:30-31 30 heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand en met heel uw kracht.” 31 Het op een na belangrijkste is dit: “Heb uw naaste lief als uzelf.”
Paulus schrijft:
2 Korinthe 8:5 De [Macedoniërs] gaven zichzelf in de eerste plaats aan de Heer, en vervolgens ook aan ons.
Langzaam beginnen we te begrijpen wat er is gebeurd met de Korintiërs. Ze waren vernieuwd in hun denken, ze zijn bekleed met de nieuwe mens[3], ze hebben zich afgekeerd van de manier van de wereld om zich heen en vormen zich naar het karakter van God. Deze mensen gaven niet zomaar, ze smeekten Paulus om te mogen geven![4] Ze zijn veranderd in gevers.
Zo zou ik kunnen samenvatten: De wortel van het kwaad is verlangen naar geld, de wortel van Goed is verlangen naar geven.
Heb jij het verlangen om zo veranderd te worden? Om te worden zoals God je heeft bedoeld? Er zit een diep, diep verlangen in elk mens om anders te worden. Mensen zoeken naar “wat ben ik nu echt”? Wat is mijn identiteit? Nu hoor je vandaag goed nieuws: Je vind je identiteit bij God, de enige die jou door en door kent omdat hij jou bedacht heeft. Deze Goede Vader weet dat je ver bij je bron vandaan bent, maar hij roept je. Niet extern alsof ik je zou roepen, maar intern. In je hart resoneert wat ik zeg. God heeft zichzelf gegeven voor alles wat jou bij Hem vandaan houdt zodat jij thuis kan komen bij de hemelse Vader. Zodat jij jezelf aan God kan geven en onderdeel kan zijn van de eeuwige blijdschap van geven!
Als wat ik zeg resoneert in je hart, dan nodig ik je uit om straks naar mij of een van de anderen te komen. We praten er graag verder over. Als je specifiek moeite hebt met geven, loop dan ook even langs, we bidden graag met je. Het is Gods idee dat je blij wordt van geven!
Geven om te ontvangen om te geven.
Goed, als we dan terug gaan naar de vraag: “Is God geïnteresseerd in jouw geld?”. Wat is nu eigenlijk het idee van geld geven? God heeft er toch niks aan?
Er is een wederkerend principe in geven. We geven om te ontvangen om weer te kunnen geven. Inderdaad, God heeft geen geld nodig, God is de bron. Als wij, veranderd door de heilige Geest, gaan geven, dan mogen we vervolgens verwachten. Een principe van God geeft zegen in je leven. Dit is geen rekensom, of een soort beleggingsmechanisme. Het is het vertrouwen dat wanneer wij getrouw zijn aan Gods principes in het Koninkrijk van God groeien.
Laat ik vertellen hoe ik persoonlijk God heb leren vertrouwen in mijn financiën:
Voorbeeld kosten van DTS: 10.000,- euro nodig voor de DTS zelf en het doorbetalen van de vaste lasten van mijn koophuis.
Na de DTS had ik 10.000,- op mijn rekening staan! Dat was voor mij een enorm duidelijke knipoog van God dat hij wel degelijk te vertrouwen is met geld. Het laat de vrijgevigheid van God zien.
De maanden na de DTS leerde mijn hemelse Vader mij de diepere laag van vertrouwen. Door omstandigheden was ik onverwachts werkloos na terugkomst. Een half jaar was ik op zoek naar nieuw werk, leerde ik nederigheid en zelfrespect in banen ver onder mijn opleidingsniveau. Na een half jaar kreeg ik weer een baan aangeboden bij hetzelfde bedrijf waar ik werkte voor de DTS. Precies op het moment dat de 10.000 euro die ik overhield na de DTS helemaal op waren.
Ik kreeg een betere positie en een hoger salaris dan waar ik een half jaar daarvoor zou zijn aangenomen.
Als een toegevoegde bonus kreeg ik de mogelijkheid om als werkloze jongeman Eveline te vragen om met mij te trouwen. Ik weet dus in ieder geval zeker dat ze niet vanwege het geld met me getrouwd is J.
3 Principes uit deze preek:
- Opzij leggen
- Geef bewust voordat de maand begint, vertrouw op God.
- Blij geven
- Dit is de tegenhanger van met tegenzin geven. Of geven omdat je je onder druk gezet voelt door een preek in de kerk. Je wordt blij als je begrijpt dat je gemaakt bent om te geven.
- Verwachtingsvol geven
- We geven aan een vrijgevig God, de tegenhanger van een zwart gat. Verwacht dus goede dingen van Hem!
“Je wordt gelukkiger van geven
dan van ontvangen”
Jezus van Nazareth
[1] Mark 12:41-44 Hij ging tegenover de offerkist zitten en keek hoe de mensen er geld in wierpen. Veel rijken gooiden veel geld in de kist. 42 Er kwam ook een arme weduwe, die er twee muntjes in gooide, ter waarde van niet meer dan een quadrans. 43 Hij riep zijn leerlingen bij zich en zei tegen hen: ‘Ik verzeker jullie: deze arme weduwe heeft meer in de offerkist gedaan dan alle anderen die er geld in hebben gegooid; 44 want die hebben gegeven van hun overvloed, maar zij heeft van haar armoede alles gegeven wat ze had, haar hele levensonderhoud.’
[2] Acts 20:35 In alles heb ik u getoond dat u de zwakken zo, door hard te werken, moet steunen, indachtig de woorden van de Heer Jezus, die immers gezegd heeft: “Geven maakt gelukkiger dan ontvangen.”‘
[3] Ephesians 4:22-24 namelijk dat u, wat betreft de vroegere levenswandel, de oude mens aflegt, die te gronde gaat door de misleidende begeerten, en dat u vernieuwd wordt in de geest van uw denken, en u bekleedt met de nieuwe mens, die overeenkomstig het beeld van God geschapen is, in ware rechtvaardigheid en heiligheid.
[4] 2 Corinthians 8:4 en zij smeekten ons met veel aandrang dat wij hun genadegave en aandeel in het dienstbetoon aan de heiligen zouden aannemen.
