Vandaag lezen we in het Bijbelboek Spreuken wat het zegt over geld. Voor degene die een goed geheugen heeft, een half jaar geleden nog hebben we twee zondagse boodschappen gewijd aan geld. Aan de hand van de serie “steeds mooier”. De serie aan de hand van de twee brieven geschreven aan de kerk in Korinthe, Griekenland. In die brieven schrijft de apostel Paulus dat hij verlangt om deze plaatselijke kerk, in Korinthe, Griekenland, 2000 jaar geleden, om hen te zien als een bruid, mooi opgemaakt, dat een uiterlijk afspiegeling geeft van het binnenste, namelijk rein en puur. Dat is waarom de meeste bruiden in wit trouwen. Dat is waarom je je opmaakt, zoals op de foto een jonge vrouw wordt opgemaakt voor haar grote dag. Dat is het beeld dat de Bijbel hanteert. En “bruid” is het beeld van de kerk, mannen en vrouwen, jongens en meisjes, net als “lichaam” een beeld is van de kerk, mannen en vrouwen jongens en meisjes. En deze bruid, deze mensen, worden aan Jezus, God, gegeven. Dat als korte terugblik naar waar we een half jaar geleden mee bezig waren. En een half jaar geleden waren we ietwat nerveus om over geld te spreken om de eenvoudige reden dat deze kerk enorm gul is. Dat is gewoon zo. We zijn klein. Dat is geen geheim. En we hebben een omzet van rond de 40 000 euro. Afhankelijk van hoe je rekent is dat meer dan 1000 euro per lid per jaar. Voor jullie beeldvorming, in veel kerken is het de helft en in rijke Amerikaanse megakerken die het tienden principe tot plicht hebben verheven blijft het steken op amper 1000 dollar. Dat is minder dan 800 euro per lid per jaar. Jullie geven boven vermogen. Zoals de Bijbel dit noemt.
Spreken over geld is ook niet omdat er meer geld moet komen. Spreken over geld doen we omdat we de Bijbel willen onderwijzen. We onderwijzen de Bijbel, de hele Bijbel, in de overtuiging dat dit noodzakelijk is voor jouw groei in navolging van Jezus. Voor jouw discipelschap (leerling + navolging). Er zijn altijd momenten dat je bepaalde waarheden weer moet horen, er zijn altijd mensen die er een half jaar geleden niet waren en er zijn altijd nieuwe mensen die betrokken raken bij ons als kerk. Dus het is geen enkel probleem om vanuit een iets andere invalshoek het weer eens over geld te hebben. Het was een van Jezus favoriete onderwerpen!
In voorbereiding van de serie boodschappen aan de hand van het boek Spreuken is het onderwerp geld heel groot. Je kan er niet om heen! En op het scherm de eerste spreuk van vandaag:
Spreuken 15:27 Wie woekerwinst najaagt, richt zijn huis te gronde, wie steekpenningen haat, zal leven.
Contrast: Dood versus leven
Als je steekpenningen haat, omkoperij, iemand iets laten doen door stiekem geld te geven. Ik rijd te hard, krijg een boete, en ik wil dat een politieagent uit deze kerk mijn zaak behandelt. Zodat hij de boete, of de hoogte ervan, of dat ik mijn rijbewijs kwijt raak, zodat hij de boete lager kan maken. En om voor elkaar te krijgen dat de zaak naar mijn vriend in deze kerk gaat, geef ik de agent die mij aanhoudt een flink bedrag. Ik zorg er dan natuurlijk nog voor dat ik er goed af kom. Dat het uit kan. Dat het me iets oplevert. Nu is dit soort corruptie bijna niet mogelijk lijkt mij. Maar dat is het beeld. Oneerlijk, met geld smijten en iets gedaan krijgen. Omkoperij. Als je dit soort gedrag dus haat, verafschuwd! Dan zul je leven. Dit in contrast met iemand die enorm veel winst ergens mee wil behalen, uit is op snel geld, zijn huis zal te gronde gaan. Dit is een contrasterende parallellisme. Een contrast. Zwart-wit. Leven tegenover huis te gronde, afgebroken, terecht om te zeggen levensloos, dood dus. Dood tegenover leven. De taal die dit Bijbelboek bezigt.
Principe 1: Ga niet voor snel geld. Nooit.
Spreuken 20:21 Rijkdom die in korte tijd verworven is, brengt geen zegen voor later. Er is een proces nodig, bij het groeien van welvaart, van rijkdom, waardoor iemand er ook echt goed mee op kan gaan en ook echt van geniet. Verhalen genoeg van mensen die ineens rijk zijn en er stok ongelukkig mee zijn…
Spreuken 15:27 Wie woekerwinst najaagt, richt zijn huis te gronde, wie steekpenningen haat, zal leven. Je huis staat voor je levensbouwwerk. Dat zijn je naasten, je vrouw, man, kinderen, kleinkinderen. Naaste vrienden. Ik moet denken aan iemand die mij zijn levensverhaal verteld had.
Een landeigenaar: Van snelle rijkdom naar Eeuwige Rijkdom van Jezus
Dat van hem, en zijn vader. Zijn vader was zo’n man. Die een woekerwinst ging najagen. Hij was landeigenaar. Zuinig. Maar had op een gegeven moment kans gezien zijn land duur te verkopen. Hij ging voor snel geld. Woekerwinst. Geobsedeerd door geld koste het zijn relatie met zijn vrouw, met zijn kinderen. Relaties, je levensbouwwerk, je huis, die belangrijke dingen staan niet meer centraal. Dat relaties aandacht vergen voor de lange termijn in je leven staat niet meer centraal, nee, geld neemt die plaats in en dat doet geld goed. Geld is sterk. Neemt mensen in bezit. Iemand uit deze kerk zei dit pas, je bezittingen nemen ook weer een stukje bezit van jou. Dit is waar! Het levensbouwwerk van mijn vriend zijn vader, zijn huis, en trouwens, omdat het ook het huis/thuis was geweest van mijn vriend, was het ook mijn vriend zijn huis, het huis van deze man was gesloopt. Zo ver gesloopt zelfs dat mijn vriend, de zoon, de enige van een grote familie was die nog contact met deze man had. De zoon was een volgeling van Jezus. Misschien ook wel de enige van de familie. Had pa vergeven. Misschien ook wel als enige. Maar het treurige verhaal stopt daar niet. Want het Evangelie is goed nieuws! God stopt daar niet. Want de vader van mijn vriend leerde op latere leeftijd de Here Jezus kennen. En liet zich dopen! Dat loste niet alles op, want ook dat vinden mensen vreemd, zeker je volwassen en niet gelovige kinderen, dat je je als volwassen, oudere man onder water laten duwen en met een nat pak liedjes staat te zingen in een kerkgebouw, maar de man werd een nieuwe schepping omdat God iets in zijn leven deed. Het bracht in kleine stapjes verzoening met zijn christen zoon, een herstelde relatie. Het bracht een nieuwe liefde in zijn leven. Want Spreuken leert ons de onontkoombare gevolgen van ons handelen. En die zijn universeel. Niemand ontkomt eraan! Elke soapserie of filmdrama heeft elementen erin die rechtstreeks te verbinden zijn met Spreuken! Maar God stopt niet met het Bijbelboek Spreuken. Gods evangelie, evangelie betekent “Goed Nieuws”!, leert dat als we er een zootje van gemaakt hebben, zelfs zo erg dat ons huis afgebroken is, dat we weer in vrede, verzoend, voor God kunnen verschijnen door de vergeving van Jezus aan het kruis! Hij ging daar dood, om onze dood te sterven. Dood betekent alles wat niet werkt in ons leven. Ten eerste onze 1 relatie met God. Geestelijk dood betekent dat je geen relatie met God hebt. Dood betekent, 2 kapotte relaties, zoals de vader van mijn vriend. Dood betekent dat je 3 levenswerk voor niets is geweest, je huis afgebroken is. En in Jezus geloven betekent dat je in Zijn dood gelooft! Dat Hij in jouw plaats, en in jouw verdiende dood, al die facetten ervan en die eeuwige dood, dat Hij die dood gestorven is zodat als je dat gelooft, je zult leven! Dat is waarom toen de landeigenaar uit mijn verhaal, vader van een oudere vriend van mij, toen die landeigenaar, met zijn afgebroken, dode, “huis”, Jezus leerde kennen, en de betekenis van Jezus’ sterven leerde kennen, hij zich onder water liet dompelen, dompelen = dopen, om te laten zien: Jezus ging voor mijn verlangen naar woekerwinst en alle gevolgen ervan dood, om in mijn plaats dood te gaan, en als ik naar Hem, stervend aan het kruis kijk, zal ik gered worden (Johannes 3:14) en nu leef ik niet meer, ik sterf met Hem, en als ik weer opsta uit dit water beeld ik daarmee uit dat Jezus weer is opgestaan uit de dood, beeld ik uit dat ik net als Jezus voor altijd leef, een heel nieuw leven, en mijn leven wordt weer 100% nieuw! En dat is wat hij deed. Hij werd gegrepen door het goede nieuws van Jezus. Niet alles werd weer opgelost, 1 zijn eerste vrouw kreeg hij niet meer terug. 2 De verloren jaren kreeg hij niet meer terug. Joël 2:25 “God vergoedt de jaren van de sprinkhanen”[1] Wat betekent dat er jaren van ellende was. Kaalgevreten land, misoogst, is een beeld van een te gronde gericht, verwoest, huis. God geeft de jaren niet terug. De oogsten die er geweest hadden kunnen zijn ook niet. Maar in het herstel dat Hij geeft vergoedt Hij ze wel. De landeigenaar van dit verhaal kreeg 1 relatie met zijn zoon die ook een volgeling van Jezus was, hij kreeg 2 een nieuwe liefdesrelatie, en hij stierf 3 in vrede met God. Door zijn geloof in Jezus. Wat voor zootje wij er ook van maken, ook op het gebied van geld, van woekerwinst maken, Gods goede nieuws, Jezus, gaat altijd verder!
Het werkt echt zo. 1 Als je het verbruid hebt, in omgang met geld, wat we allemaal in groot of klein doen, wijst het je op je onvolkomenheid, wijst het je op het feit dat je een helper nodig hebt, wijst het je op het Evangelie van Jezus. 2 Als je Jezus volgt, je hebt dit goede nieuws begrepen en omarmt, dan onderwijst Spreuken je hoe je met elkaar omgaat als volgelingen van Jezus. 3 Weet je niet dat je een helper nodig hebt, weet je niet wat je met de persoon van Jezus moet, dan geeft dit boek, met teksten als deze, nog steeds wijsheid voor alle dag. “Leven moet je leren.”
Eerste principe: Ga niet voor snel geld. Nooit.
Principe 2: Werk niet voor veel geld, zet dat plan aan de kant.
Spreuken 23:4 Tob jezelf niet af om rijk te worden, zet dat plan opzij.
Principe: Werk niet voor veel geld, zet dat plan aan de kant.
Matheus 6:33 Geef het Koninkrijk van God en het doen van Gods wil de eerste plaats in jullie leven. Dan zal Hij jullie al deze dingen geven. (Basisbijbel)
Spreuken 10:22 Alleen de zegen van de HEER maakt rijk, zwoegen voegt daar niets aan toe.
Echt succesvolle mensen doen dit niet. Ook rijke mensen (sport, acteurs, zakenmannen, zangers etc. etc.) De meesten van hen doen dit niet. Sowieso de meest succesvolle en gelukkigsten doen dit niet. Die doen:
1 wat ze leuk vinden
Succesvol dirigent en violist André Rieu, zei in een interview: “Mensen moeten werk gewoon weer leuk vinden. Ik heb van mijn hobby mijn werk gemaakt.” En in hetzelfde interview zegt hij iets in de lijn van: “Als je iets heel leuk vindt maakt het aantal uren wat je erin steekt ook weinig uit”.
2 Succesvolle mensen doen wat bij hen past
Ooit afgevraagd waar de twee toch wel heel belangrijke Bijbelfiguren na Jezus, Petrus en Paulus, die zo verschillend zijn, waar die twee zich door lieten leiden als het gaat om geld en geld verdienen? Denk er eens over na! De één, Paulus, is een doorwrocht Bijbelstudent. De intellectuele boekenverslinder. Vóórdat hij Jezus kent leeft hij voor het oude testament, de wetten van God, en als hij Jezus gaat volgen gebruikt hij dat hele arsenaal aan kennis om te bewijzen dat Jezus echt is, God is, gekomen is niet voor de joden, ja, ook, maar voor de hele wereld! (niet een populaire boodschap van een jood voor andere joden, die dachten dat de wereld en hun godsdienst alleen om hen draaide), dus Paulus staat bij niet joden en legt daar met zijn Bijbelkennis uit dat God echt bestaat en Jezus Zijn Zoon is en uiteindelijk staat hij voor het hoogste gezag in de niet gelovige, niet “christelijke wereld”, …. (Gouverneur Festus en Koning Agripa) Paulus, de gecompliceerde Bijbelvorser, intellectueel, de wereld zou niet zijn wat ie nu is zonder hem, en mijn begrip van het oude en nieuwe testament zou niets zijn zonder zijn gave. Hoe dan ook iemand die zich niet door geld, en geld verdienen liet leiden, dat deed hij indien nodig (?Is dit zo?), en zijn gaven en talenten inzetten. Maar hij deed absoluut wat bij hem past!
Neem dan Petrus! Een totaal andere man! Een ondernemer! Een visser! Een mannetjesputter! Een vechtersbaas! Als Jezus gearresteerd wordt, snijdt Petrus een soldaat zijn oor eraf! En Jezus berispt hem en geneest de soldaat weer. Petrus, een visser! En Jezus roept hem om visser te blijven! Net zoals Paulus de intellectuele boekenverslinder moest blijven! Paulus kreeg alleen een nieuw werkveld: Van 1 joden het oude testament, de Tora, de wetten van God leren, naar 2 alle mensen de Bijbel onderwijzen en alle mensen uitleggen dat Jezus de beloofde Messias en redder is. Zo moest Petrus visser blijven. Maar met een nieuw werkveld: 1 In plaats van zee, 2 het land, een visser van mensen! En nog meer, hij wordt het fundament genoemd door de Here Jezus van de kerk. Jezus is de hoeksteen, die alles bepaald, andere mensen met een taak als Petrus en Paulus vormen ook dat fundament, waarop de menigte van Jezus volgers op opgebouwd worden, en Petrus wordt als enige dé rots genoemd. Degene die de sleutels van de hel in handen krijgt, een fenomenale autoriteit. Paulus en Petrus. Totaal verschillend, niet vies van werken, maar de doorgaande levenshouding was dát doen dat bij hen paste. De één nog steeds de student (Paulus aan de voeten van Gamaliël Handeling 22:3) en de ander nog steeds visser. Niet veel geld verdienen. Niet aftobben om rijk te worden dus. Nu, het is best moeilijk, want er zijn mensen die gewoon hun baan moeten uitvoeren voor inkomen (Tessalonicenzen 3:11), voor geld, en er zijn mensen die veel verdienen en daarvan rijkelijk kunnen uitdelen (Rom 12:8 en 1 Tim 6:17) …………. Maar voor iedereen geldt: Op God vertrouwen, niet op geld, en doen wat 1 leuk vindt en 2 doen wat bij je past en 3 doen datgene dat God geeft. Scherm
3 Doen datgene dat God geeft te doen
Dat deden Petrus en Paulus en wellicht André Rieu ook. God geeft je talenten, gaven, een bediening, wat doe je daar mee? Wat doe je daar mee? Vertrouw je Hem als je ze vermenigvuldigt, ze uitbuit, ze inzet, ze meer en meer ontwikkelt? Dat is een Bijbelse opdracht! Verplichting eigenlijk! De Bijbel spreekt over vruchtdragen. De Bijbel spreekt over je talenten vermenigvuldigen, niet alleen verbeteren! Het is mijn innerlijke overtuiging en drive dat dit voor alles geldt dat God geeft: Aangeboren talent, bovennatuurlijke gaven, een werk, bediening die God specifiek voor je heeft. Ik kan je de Bijbel onderwijzen, de principes uitleggen, ik kan met mijn eigen leven als voorbeeld vertellen wat ik doe, mijn eigen worstelingen hiervan delen. Want, het klinkt als nogal hard werken, en hoe is dat dan met genade en wat is dan de balans, etc. etc. Bottomline is: Jij/U bent verantwoordelijk tegenover God hoe je met deze dingen omgaat! Maar er is moed voor nodig om dit ook daadwerkelijk te doen!! Zowel van Paulus als Petrus lezen we hoe ze een tijdje optrokken met een leerbewerker. Twee verschillende mannen, die beiden een tijdje toch zwaar en mijn inziens smerig werk deden. Omdat het op hun pad kwam. Omdat ze vanuit dat werk mogelijkheden hadden om het Evangelie te vertellen, mensen over de Here Jezus te vertellen. Of omdat er af en toe gewoon brood op de plank moest komen. De student of de vrije ondernemer met een boot: Paulus en Petrus, mij maak je niet wijs dat dit hun droomberoep was…. Hoe dan ook, er is opnieuw moed voor nodig om dat werk, dat leerlooien en leerbewerken los te laten en weer verder te trekken omdat God je een gave, een bediening gegeven heeft! Maar dat doen ze wel. Ze doen datgene dat God geeft. Misschien hebben ze wel even gedacht, vooral de ondernemer Petrus, zo fantaseer ik dat, misschien hebben ze even gedacht: “Als ik heel goed wordt in leermaken, en leerbewerken, misschien kan ik dan grootscheepse handel beginnen, mensen in dienst nemen, rijk worden, grotere stadions bouwen om vervolgens daar in te prediken, maar, ze lieten het varen, ze tobden niet om rijk te worden, tekst nog steeds op het scherm….
1 ze deden wat ze leuk vonden, Andre Rieu. Hoe meer ik terugsnoei wat ik niet leuk vindt, en doe wat ik leuk vind, hoe meer ik vrucht zie van Gods werk door mij heen. Dat is echt zo. Er blijft genoeg “gedoe” over. Bijvoorbeeld: Mailen en telefoneren waar geen normale antwoorden op komen, dan nog een app tussendoor waar ik geen antwoord op weet etc. Dat is echt “leven nemend” voor mij, dat soort werk, maar het komt bij leiderschap….. Maar ik moet dat niet laten overwoekeren, waardoor het mijn passie, wat ik leuk vindt, wat bij mij past en bovenal wat mij gegeven is om te doen om zeep helpt, en zo moet u dit ook niet laten gebeuren. Neem Andre`s advies: Doe, zo veel mogelijk, wat je leuk vindt.
2 ze deden wat bij hen paste. Mijn hele leven heeft één heldere, duidelijke, onmiskenbare, rode draad: Herderen. Herderen. Dat is wat mij past. Ging Petrus van vissen vissen mensen vissen. Ik ging van vee herderen naar mensen herderen.
3 ze deden wat God hen te doen gaf. En dat doe ik. Moet je ook doen.
Bidden
Eerste principe: Ga niet voor snel geld. Nooit.
Gooi niet dat enige simpele korte vluchtige leventje dat je hebt hier aan deze kant van de eeuwigheid weg voor geld. Stop daarmee!
Tweede principe: Werk niet voor veel geld. Zet dat plan aan de kant. Wil je dat doen?
Doe wat bij je past. Maak werk van de lijn die je in je leven ziet. God geeft dit. De hele Bijbel getuigt hiervan. En doe wat God geeft. “Do not hold back!”
[1] Vertaald door schrijver Joel 2:25-27 uit Bijbelvertaling “The Message”, eerste regel.
