Veel christenen vatten het evangelie samen als een ABC-tje voor niet christenen. In het evangelie wordt uiteengezet hoe iemand het koninkrijk van God binnen kan gaan. Vervolgen gaan we er vanuit dat wanneer we eenmaal christen zijn, we het evangelie niet meer nodig hebben. We hoeven het evangelie dan niet meer te horen, bestuderen of te begrijpen, omdat we “materiaal voor gevorderden” nodig hebben. Het evangelie is niet een abc’tje, het is een a tot en met z van het christelijke leven. Het is niet alleen maar een pas “vrije toegang tot de hemel”, maar het is de manier waarop je leeft als je deel uitmaakt van het koninkrijk van God.
Het evangelie is ook van groot belang voor daar waar we komen, zodat we het evangelie kunnen uitleggen aan mensen. Mensen moeten van ons kunnen horen wat het evangelie inhoudt. Maar we zijn ook gewoon Evangelische Kerk Utrecht. We verwachten dat er mensen de kerk binnenkomen die Jezus helemaal nog niet kennen. Die gewoon geïnteresseerd zijn in wat er hier gebeurd. Voor hen is het van levensbelang dat ze het evangelie horen.
We gaan dus veel spreken over het evangelie. De vraag die ik mijzelf vervolgens stelde is: “Wat hebben we aan het evangelie als we niet goed snappen wat genade inhoudt?” Ik ben voor mijzelf al een tijd bezig met het Bijbelboek Galaten en daarin is zoveel te leren over Genade, supergaaf. Galaten is als een soort van dynamiet. Het geeft een explosie van vreugde en vrijheid waardoor we mogen genieten van een waardevol leven. Genade is zo ontzettend mooi en zo veelzijdig dat ik hier een aantal keer over zal spreken. Genade geeft voldoening en zekerheid in wie we mogen zijn in het leven wat God ons geeft.
Galaten 1:1-9
Paulus, een apostel – geroepen, niet vanwege mensen, ook niet door een mens, maar door Jezus Christus en God de Vader, Die Hem uit de doden opgewekt heeft –2 en al de broeders die bij mij zijn, aan de gemeenten van Galatië: 3 genade zij u en vrede van God de Vader en van onze Heere Jezus Christus, 4 Die Zichzelf gegeven heeft voor onze zonden, opdat Hij ons zou ontrukken aan de tegenwoordige slechte wereld, overeenkomstig de wil van onze God en Vader. 5 Hem zij de heerlijkheid in alle eeuwigheid. Amen. 6 Ik verwonder mij erover dat u zich zo snel afwendt van Hem Die u in de genade van Christus geroepen heeft, naar een ander evangelie, 7 terwijl er geen ander is; al zijn er ook sommigen die u in verwarring brengen en het Evangelie van Christus willen verdraaien. 8 Maar zelfs als wij, of een engel uit de hemel, u een evangelie zouden verkondigen, anders dan wat wij u verkondigd hebben, die zij vervloekt. 9 Zoals wij al eerder gezegd hebben, zo zeg ik ook nu weer: Als iemand u een evangelie verkondigt anders dan wat u ontvangen hebt, die zij vervloekt.
Het valt je misschien op dat Paulus zijn brief hier best heftig begint. Normaal gesproken begint Paulus met een groet, een zegenbede en nog meer van dat soort dingen. Maar Paulus doet dat niet. Hoe komt dit? Galaten is een kerk in een gigantische crisis. Ik vind het wel mooi om dit te zien. Ik hoor nog wel eens dat mensen graag zouden willen dat iedere kerk een kerk is zoals de kerk in Handelingen. Los van het feit dat er erg goede dingen gebeurden in de kerk van Jeruzalem, er kwamen dagelijks mensen tot geloof, zie ik ook wel hoeveel gezeur er in de kerk was. Of mensen die willen dat we zo geestelijk zijn als de kerk in Korinthe, maar we hebben onlangs nog geleerd dat daar ook wel wat dingen in fout zaten. Het mooie van alle voorbeelden van de kerken in de bijbel is dat God iets super moois laat zien. God laat zien dat hij imperfecte mensen en een imperfecte kerk gebruikt tot ZIJN eer en glorie. Kijk ik dan om me heen en naar mijzelf en ons als kerk, dan ben ik blij dat God imperfecte mensen en een imperfecte kerk gebruikt tot ZIJN eer en glorie.
Paulus was een apostel die als zendeling gemeenten stichtte. Nadat hij een kerk had gepland trok hij weer door naar een andere plek. Paulus heeft veel brieven geschreven om de kerken verder te helpen en te leiden. Het mooie is dat veel van deze brieven ook nog bewaard zijn gebleven, waardoor ze voor ons nog steeds te lezen zijn in de bijbel. Het leert ons hoe we als kerk moeten functioneren, maar daarnaast is het van belang voor hoe we als christenen moeten leven.
In het begin van de kerk waren er alleen maar Joden die tot geloof waren gekomen. Dat was in Jeruzalem, maar naarmate het evangelie zich steeds meer verspreidde uit Jeruzalem vandaan, kwamen steeds meer heidenen tot geloof in Jezus. Wat zag je toen Paulus eenmaal de kerk in Galaten had gesticht en door was gegaan naar een volgende plek? Er kwamen mensen met een Joodse achtergrond bij de kerk en die begonnen mensen te onderwijzen over het belang van de Joodse wetten. Ze leerden dat de heidense christenen zich ook moesten gaan houden aan de Joodse ceremoniële wetten die Mozes had ingesteld. Ze leerden dat de heidense christenen zich moesten laten besnijden, zich aan de spijswetten moesten houden en allemaal regels moesten houden om God te behagen en ECHT zijn kinderen te zijn.
Het lijkt wel alsof alle regels die de mensen met een Joodse achtergrond probeerden op te leggen aan de heidense christenen een ver van mijn bed show zijn voor nu. Maar er zit voor ons een les in. De les is het volgende: Door te stellen dat mensen Christus-plus-nog-wat nodig hebt om volledig door God aanvaard te worden, onderwezen ze een ander evangelie dan Paulus had verkondigd. Hierdoor wenden de mensen zich af van God Die hen in de genade van Christus geroepen had. Dit veroorzaakte spanning in de kerk en dreigde ook een scheuring in de kerk te veroorzaken. Ook nu zijn er mensen die een Jezus-plus-nog-wat evangelie proberen uit te dragen, wat ook weer zorgt voor problemen.
We gaan weer even terug naar de tekst. Paulus introduceert zichzelf als “een apostel, niet vanwege mensen, ook niet door een mens, maar door Jezus Christus en God de Vader die Hem uit de doden opgewekt heeft”. Dat is nogal een statement. Toen Jezus op aarde was, had hij zijn twaalf discipelen. Deze twaalf discipelen werden de Apostelen. Ze hadden hun onderwijs rechtstreeks van Jezus ontvangen. Toen Jezus naar de hemel ging kwam de Heilige Geest als Zijn plaatsvervanger om in mensen te wonen. De kerk werd toen geboren en op de eerste dag werden duizenden mensen toegevoegd aan de kerk. Paulus heette op dat moment nog Saulus en was op dat moment nog een erge vervolger van de volgelingen van Jezus. Paulus heeft op zijn weg naar Damascus, waar hij ook christenen zou gaan vervolgen, een ontmoeting met Jezus. Er kwam een fel licht uit de hemel en Jezus sprak tot Paulus. Paulus zijn leven veranderde (zijn naam dus ook), hij wordt van christenvervolger een man die overal het goede nieuws van Jezus verkondigd. Veel kerken sticht en ook veel van het nieuwe testament schrijft in brieven. Ook Paulus heeft rechtstreeks van Jezus onderwijs ontvangen, dit kan je teruglezen in Handelingen. De apostelen uit de bijbel zijn apostelen die rechtstreeks door Jezus zijn aangesteld en hetgeen zij schrijven is ook Gods woord.
Dus als Paulus iets tegen de Galaten zegt, dan heeft hij zeker recht van spreken; Als apostel spreekt hij namens God. Paulus begint de brief met de uitleg wie hij is, wie er met hem zijn. Dat heeft op zich niet meteen een hele grote waarde, want het gaat om de schrijver. Aan de andere kant laat het wel meteen zien dat Paulus niet alleen stond in de woorden die hij gesproken heeft en functioneerde met een team. Het betreft ook een rondzendbrief die geschreven is aan de gemeenten in Galaten. Vermoedelijk zal er iemand zijn geweest die de brief in de verschillende gemeenten voorlas, waarna de brief ook nog eens overgeschreven kon worden.
Paulus begint met het neerleggen van het evangelie. Hij wenst de Galaten genade en vrede toe. De genade en vrede van Jezus die zichzelf gegeven heeft voor onze zonden, die ons zou losmaken van de slechte wereld zoals God dat bedacht heeft. Het laat heel duidelijk het evangelie zien: We waren hulpeloos en verloren. Het verteld ons dat Jezus zich heeft gegeven voor onze zonden. Jezus bracht een offer dat plaatsvervangend was voor onze zonden. En God heeft dat offer aanvaard.
Het is heel mooi om te zien hoe het evangelie in beginsel al anders is dan welke andere godsdienst. Andere godsdiensten onderwijzen mensen hoe ze moeten leven om vervolgens gered te worden. Maar dat is niet mogelijk. Uiteindelijk is iemand alleen maar te redden wanneer hij ziet hoe slecht hij of zij eraan toe is. Als iemand aan de rand van een ravijn hangt en dreigt 100 meter naar beneden te vallen, heeft hij er niets aan dat je gaat vertellen dat het best pijn doet als hij gaat vallen en dus iets anders had moeten doen dan daar terecht te komen. Hij heeft er wel wat aan als je hem een touw toe werpt waaraan hij zich kan vastpakken en je hem eruit trekt. Jezus was niet iemand die alleen maar kwam om te onderwijzen. Hij is iemand die ons kwam redden. In verschillende Bijbelboeken legt Paulus uit dat we als mensen zelf door en door slecht zijn. Dat we vanuit onszelf helemaal niet in staat zijn om goede dingen te doen. Niets in wat wij zijn of doen kan ons redden.
Jezus heeft zichzelf gegeven voor onze zonden. Dat was een plaatsvervangend offer. Wat houdt dat in? Het is niet het even eenmalig oplossen van een probleem wat zonde heet. Van: “Je bent nu vies, ik maak je schoon zodat je vanaf nu moet zorgen dat je rein bent tegenover God en goed met God kunt omgaan.” Het houdt in dat Jezus alles deed wat wij hadden moeten doen, maar waar we zelf niet toe in staat zouden zijn. Dus Jezus heeft de straf voor al onze zonden gedragen. Dat houdt in dat God ze niet meer aan ons kan aanrekenen, want dat zou niet kloppen.
Als God tweemaal zou worden betaald voor de zonden van de mensen, namelijk door Jezus en vervolgens nog een keer door jouzelf, dan zou dat onrechtvaardig zijn. God is rechtvaardig, dus dat kan niet.
Het werk wat Jezus had gedaan, aanvaardde God vervolgens en dat liet Hij zien door Jezus uit de dood op te wekken en door ons de genade en vrede te schenken die Jezus voor ons heeft verdiend. Dat deed God niet omdat wij als mensen het zo goed hadden gedaan, maar omdat Hij genadig is. Redding is pure genade.
Omdat redding pure genade is, is het ook God die alle eer toekomt in alle eeuwigheid. Als je meer door de bijbel heen leest zal je zien dat Paulus regelmatig even de tijd neemt om God te eren, dat komt omdat God zoveel heeft gedaan voor ons. Als we zelf hadden bijgedragen aan onze redding, als we onszelf hadden gered, als God iets in ons had ontdekt waardoor we redding hadden verdiend, of wat Hij had kunnen gebruiken voor Zijn plan, dan hadden we onszelf een schouderklopje kunnen geven voor het aandeel wat we hadden gehad in onze redding. Maar Paulus is er erg duidelijk over: God riep, God bedacht, God kwam in actie God deed het werk. Onze redding is van begin tot eind GODS werk. Hij is het dus ook die alle eer hoort te ontvangen.
Het evangelie van Jezus is een geweldig evangelie. Het is bevrijdend om te weten dat wij niets kunnen bijdragen aan onze redding. Het is misschien wel lastig te accepteren, maar wel geweldig nieuws. Als mensen vinden we dat erg lastig te bevatten, daarom is het niet heel raar dat we zelf ook iets proberen bij te dragen. Maar dat is wel fout, omdat we niets kunnen bijdragen. Daarom is het ook zo verschrikkelijk dat de kerk in Galaten het goede nieuws de rug toe heeft gekeerd. Dat komt omdat er mensen de kerk in Galaten zijn binnengekomen die de menselijke factor graag toevoegen aan het evangelie. Maar het probleem is dat, wanneer we dit doen, we het complete evangelie onderuithalen.
Ik vertelde net dat onze redding van het begin tot het eind Gods werk is. Deze redding leert ons: God aanvaart ons en daarom volgen wij Hem. Dat is in complete tegenstelling tot welk ander geloof dan ook. Alle andere geloven vertellen je dat je iets voor hun god moet doen om door hem aanvaard te worden. Dat zorgt ook meteen voor angst, want wanneer weet je of je voldoende hebt gedaan voor die god. Daarom verteld Paulus in vers 7 het volgende: “er zijn sommigen die u in verwarring brengen en het Evangelie van Christus verdraaien”. Wat gebeurde er in Galaten? Mensen verkondigden: Je hebt Jezus plus nog iets nodig voor je redding. Daarmee keerden deze mensen het evangelie om.
Maarten Luther die omschreef het als volgt: “Er is geen middenweg tussen de christelijke rechtvaardigheid en rechtvaardigheid door goede werken. Christelijke rechtvaardigheid kun je alleen maar vervangen door rechtvaardigheid door goede werken; als je jouw vertrouwen niet stelt op het werk van Christus, dan moet je op je eigen werken vertrouwen.”
Alles wat we bij het evangelie stoppen wat op eigen werk neerkomt, is fout en zorgt ervoor dat het evangelie waardeloos wordt. Paulus veroordeelt, of eigenlijk vervloekt, iedere leer die ons niet leert dat:
- We te zondig zijn om zelf ook maar iets bij te dragen aan onze verlossing.
- We worden gered door te geloven in het werk van Jezus.
Je kan je voorstellen dat dit makkelijk te beredeneren is dat wanneer iemand hier naar binnen zou komen en ons zou gaan verkondigen dat we ons moeten laten besnijden om gered te worden, iedereen zal snappen dat dit niet zo is. Ik heb wat zitten zoeken naar een paar voorbeelden uit deze tijd om te laten zien dat wij ook in onze tijd last kunnen hebben van het zelf iets willen toevoegen aan het evangelie.
- Er zijn kerken of mensen waar impliciet of expliciet wordt geleerd of die leren dat “je gered wordt door je ‘over te geven aan Christus’, plus de juiste overtuigingen hebt en het juiste gedrag vertoond”. Mensen worden dan opgeroepen om “je leven aan Jezus te geven” en/of “Hem in je leven toe te laten”. Het klinkt heel bijbels, maar het kan heel makkelijk het “door genade alleen” principe verdringen. Mensen kunnen dan gaan denken dat we gered worden door een sterk geloof in en vertrouwen op God en een leven dat aan Hem is toegewijd (of te wel dat we wat voor God moeten doen). Hierdoor kan je het gevoel krijgen dat je eerst een behoorlijk niveau bereikt moet hebben van geestelijk berouw, verlangen, inzet en liefde VOORDAT je Jezus kunnen ontvangen.
Als je dat geloofd zal je op een één of andere manier het niveau van berouw, verlangen, inzet en liefde moeten vasthouden om gered te blijven. Wat daarmee geleerd wordt is dat je gered wordt vanwege het niveau van je geloof in plaats van het feit dat het evangelie leert dat we gered zijn DOOR geloof. Het is niet de mate waarin we geloven die bepaald of we gered worden of niet, maar datgene waarin we geloven. - Er zijn kerken of mensen waar impliciet of expliciet wordt geleerd of die leren dat “het niet zoveel uitmaakt wat je gelooft, zolang je maar een liefdevol en goed mens bent.” Dit leert mensen dat alle goede mensen God zullen vinden. Dat lijkt erg ruimdenkend, maar het geeft geen ruimte voor genade.
Als alle mensen God kunnen kennen, dan was de dood van Jezus niet nodig geweest. Daarnaast houdt het in dat voor slechte mensen geen hoop is en alleen goede mensen het koninkrijk van God in kunnen gaan. Dat maakt het evangelie exclusief in plaats van inclusief. Bovendien is het maar de vraag wanneer je een goed mens bent.
Het punt is dat we zonder zondebesef niet zullen veranderen als we Gods genade leren kennen, daarnaast zal God niet verheerlijkt worden door het feit dat er überhaupt mensen in de hemel komen. - Er zijn kerken of mensen waar impliciet of expliciet wordt geleerd of die leren die ontzettend onverdraagzaam zijn naar mensen die ook maar een klein beetje afwijken in uiterlijk of gewoontes. In de tijd van de Galaten wilden mensen veel oude regels en bepalingen opleggen. Deze kerken hebben strikte regels waarlangs alles moet verlopen, hoe er juist moet worden gegeten, mensen zich kleden, hoe ze hun tijd gebruiken, wat ze voor de kerk doen en waarin de leden hierin soms ook worden gecontroleerd. Als je niet voldoet aan de regels, dan volgt (al dan niet uiteindelijk) de straf van God.
Gewoon een paar voorbeelden van hoe het evangelie in deze tijd kan worden verdraaid door kerken. Hoe weten we dan zeker dat wij het juiste evangelie hebben en uitleren? Paulus maakt het daarin voor ons heel erg simpel. Als je ook maar in de kleinste zin afwijkt van het evangelie wat hij of de andere apostelen verkondigen, namelijk dat je gered wordt door Jezus alleen, dan heb je een vals evangelie.
Waarom is dit zo ontzettend belangrijk voor ons? Als we iets toevoegen aan het feit dat we gered worden door Jezus alleen, dan betekend dit dat er dus werken van ons nodig zijn. Dan krijgt angst een grote plaats in je leven; “nou maak ik alweer een fout, wat zal God nu wel niet van mij denken?” Of bezorgdheid in je leven: “doe ik het wel goed genoeg?” of schuld “Nu ik dit gedaan heb, zal God wel niet meer van me houden.”
Bij mij is op een gegeven moment het kwartje definitief gevallen bij een lied van Stuart Townend. Dat lied zegt: Het is genade, er is niets wat ik kan doen waardoor u meer van mij gaat houden, of waardoor u minder van mij gaat houden. Genade houdt van de zondaar, houdt van mij hoe ik ben en hoe ik ooit zal zijn. Het maakt mij een winnaar, welke leugen de duivel ook tegen mij inbrengt.
