Jezus verandert water in wijn
Voor de meesten hier een bekend verhaal uit de Bijbel. De Here Jezus wordt met zijn familie en vrienden in hun eigen streek uitgenodigd voor een bruiloft. (Beamer) Het zijn eenvoudige mensen, gewoon boeren of middenstanders schat ik in. En in die tijd duurden bruiloften een week. Ik houd van bruiloften. Mijn bruiloft met Cornelly was denk ik wel de mooiste dag in mijn leven. Dus ik ben stiekem hier best jaloers op. Alhoewel ik de risico’s ook inzie van zo’n hele week verplicht vrolijk zijn.
En even om je geheugen op te frissen over dit verhaal, of voor het geval je het niet kent: Jezus gaat naar dit feest en halverwege het feest is de wijn op. Jezus geeft de opdracht aan de bedienden om de vaten die gebruikt werden om gasten hun voeten te wassen tot de rand te vullen met water. 600 liter! En daaruit te scheppen en het aan de ceremoniemeester te geven en hem te laten proeven. Het water is inmiddels wijn geworden, de ceremoniemeester proeft ervan en roept het uit: “Dit is de lekkerste wijn die ik ooit geproefd heb! Waarom zijn we niet met dit spul begonnen? Als de mensen wat vrolijk, aangeschoten, zijn konden we dat mindere wel schenken!”
Dit wonder, dit verhaal is opgeschreven in het begin van het Bijbelboek Johannes. En Johannes noemt de wonderen die Jezus gedaan heeft expliciet tekenen. In menig vertaling hebben de vertalers er wondertekenen van gemaakt. En tekenen verwijzen naar iets (denk aan donderwolken of avondrood). Dus volgens de redenatie van Johannes staan tekenen, wonderen, niet op zichzelf: Slechts een geschiedenisles; nou, dat was mooi, dat de Here Jezus dit kan. Dit is magie! Hij is per slot van rekening Jezus! Nou dat was toen! Ze staan er ook niet om ze te claimen en na te apen. Dan kijk je naar een glas water en wacht tot het wijn wordt, een soort mentalist, of zo iets. Het feit dat Johannes ze opschrijft en tekenen noemt is omdat hij wil zeggen dat ze ergens op wijzen! Johannes zegt tegen het einde van zijn verslag over Jezus: Jezus heeft nog veel meer wondertekenen voor zijn leerlingen gedaan, die niet in dit boek staan, 31 maar deze zijn opgeschreven opdat u gelooft dat Jezus de messias is, de Zoon van God, en opdat u door te geloven leeft door zijn naam. (Joh 20:30-31)
Als je weet dat Johannes er maar 7 opgeschreven heeft en hij ook schrijft: Jezus heeft nog veel meer gedaan: als al zijn daden, een voor een, opgeschreven zouden worden, zou de wereld, denk ik, te klein zijn voor de boeken die dan geschreven moesten worden. (Joh 21:25)
Dan weet je dus dat Johannes uiterst selectief geweest is met wat hij wil zeggen over Jezus. En wat hij wil zeggen over de wonderen van Jezus. Of, de tekenen die Jezus gedaan heeft. En wat telkens weer nadrukkelijk naar boven komt is het feit dat Johannes benadrukt dat Jezus Gods Zoon is, dat Jezus God is en wie in Hem gelooft voor eeuwig leeft! Hij schildert als het ware de Here Jezus, zodat wij God leren kennen.
Een bruiloft, alledaags bijzonder
Een trouwerij staat voor iets alledaags. Huh, wat zeg jij nou? Het is toch hartstikke bijzonder!? Ja natuurlijk. Maar het is ook weer heel alledaags. De mens wordt geboren, groeit op, vind een partner (een metgezel), plant zich voort en sterft ook weer ergens. En in dat hele proces vindt een huwelijk plaats. Misschien niet meer altijd in onze cultuur, maar in de tijd van Jezus zeker. In de Bijbel wordt vaak iets gezegd als: ze aten, ze dronken, ze huwden, ze werden uitgehuwelijkt (luc.17:27) en dat geeft dan aan: Alles gaat zoals het altijd ging. Het gewone levensritme. Eigenlijk net als nu: Er worden mensen geboren, mensen gaan samen wonen, sommigen trouwen en ze krijgen kinderen, ze werken en gaan op vakantie, het is allemaal Life as usual àhet leven van alledag. Als je zelf getrouwd bent, of niet, ergens kom je op een punt in het leven en tot de slotsom: “Ja, zo gaat het leven, het is een komen en gaan, mensen huwen, anderen worden ten huwelijk weggeven, het ritme van het dagelijks leven.” Een huwelijk, een bruiloft, leuk, maar gewoon gewoon. (alledaags).
Maar als je tiener was, en ze trouwden jong in die tijd. Maar zelfs tieners en twintigers nu. Die zijn vol verwachting, spanning! Zal ik trouwen? Zal ik iemand vinden? Hoe zal het zijn? En wanneer je verloofd bent, of je hebt iemand gevonden, en je maakt plannen voor de bruiloft, dan ben je vol verwachting. Al het andere is ineens niet meer heel belangrijk. Het wordt de bijzonderste dag van je leven! Iedereen maakt zich klaar om naar het feest te gaan. Alle voorbereidingen zijn getroffen. De zaal is gehuurd, de ambtenaar van de burgerlijke stand heeft zijn speech klaar, de mensen hebben mooie kleren aan, kortom, het is heel speciaal, heel bijzonder! Buitengewoon/Bijzonder!
En een huwelijk is een beeld van God en mensen. De Bijbel zit tjokvol met beelden, plaatjes, illustraties wat onze relatie met God afspiegelt. Wat een beeld schetst hoe God van ons houdt, dat een beeld schetst wat God voor ons doet. Je zou kunnen zeggen, aan de hand van een schilderij. Dit kunnen verzonnen plaatjes zijn à Denk maar aan Jezus die het verhaal verzint van een boer met 100 schapen en één mist, en die boer zoekt het schaap op. Dit verwijst naar God die het verlorene opzoekt, daar moeite voor doet. En deze schilderijen kunnen echt gebeurd zijn. In de Bijbel komt het verhaal voor van een profeet die van God moet touwen met een prostituee. Hij moet zijn leven overgeven voor haar, hij houdt van haar en zij keert hem de rug toe, gaat weg, naar een andere man. Dit beeldt uit dat God van mensen houdt, dat mensen hun rug toe keren naar God en dat God, ondanks de helse pijn, weer toenadering zoekt, net als die profeet weer opnieuw, nadat ze andere mannen heeft liefgehad, haar lief moet hebben (Hosea). Het schilderij van de Bruidegom en de bruid. O.a. Openbaring 21
àRelatie!
Dus aan de hand van een bruiloft heb ik drie woorden opgeschreven:
- Gewoon/alledaags. Life as usual. Je gaat naar school, je komt thuis en gooit je tas in een hoek, drinkt een kop thee en gaat voor TV zitten. Of huiswerk maken. Of, je gaat naar je werk, mengt je tussen je collega’s en weer een dag begint.
- Buitengewoon/bijzonder. Iets goeds! Iets vreugdevols. Een bruiloft was en is iets goeds! Iets wat God goed vindt! Vreugdevol over is. Jou leven is in Gods ogen bijzonder. Jij/u bent gemaakt naar Zijn beeld. Zoals God is, zo ben jij (Gen.1:26/27)! HEER, wat is de mens dat u om hem geeft, de sterveling dat u aan hem denkt? (Psalm 144:3) Dit is Bijzonder, buitengewoon!
- Een bruiloft is de terugkerende symboliek van het grote huwelijksfeest tussen Zijn Zoon en ons, de bruid. Dat is speciaal! Dit spreekt over het volle en echte leven in nabijheid met God. (Joh 17:3) Leven in relatie met Hem.
Het belang van wijn. Wat vind je waardevol?
Johannes hoofdstuk 2 vers 3 op de beamer: Toen de wijn bijna op was, zei de moeder van Jezus tegen hem: ‘Ze hebben geen wijn meer.’
So what? En wat dan nog? Iedereen is al aangeschoten of althans ten dele. En ik heb vroeger wel eens hele uiteenzettingen gehoord, en dan vooral gemotiveerd vanuit de christelijke gedachte dat je als Christen helemaal geen druppel alcohol mag drinken, dat dit een soort druivensap was. Hele lichte wijn. Van mij mag elke uitleg, maar voor de houdbaarheid in die tijd zonder koelkast was alcohol bijzonder nuttig tegen bederf en ook gezonder dan water wat al een tijdje buiten de koelkast bewaard wordt. Dus er zat alcohol is. Veel, weinig, vermengt met water, of niet. Weet ik niet, maar het was niet alcohol vrij. Bobben hoefde je in die tijd ook niet. En ook als er maar een paar procent alcohol ergens in zit, als je het op een feest regelmatig drinkt is de stemming op zo’n feest absoluut vrolijk te noemen… Iedereen is vrolijk! De stemming zit er lekker in en dan is de wijn op. En de moeder van Jezus zegt: “Ze hebben geen wijn meer.” Nou én? Dat zou mijn reactie zijn. Dan drink je toch even geen wijn. Of je laat wat aanrukken? Of je schakelt over op bier? Misschien is koffie geeneens een slecht idee in dat stadium van het feest. Toch?
Om dit en deze reactie van Maria, de moeder van Jezus te begrijpen, te kunnen plaatsen, moeten we de cultuur van die tijd begrijpen. In die tijd was gastvrijheid onvoorstelbaar belangrijk en je zette je gasten het aller aller beste voor. Het mocht ze niets ontbreken. Het is ook een cultuur van schaamte en eer. Het was je eer te na om gasten op een houtje te laten bijten. Als je ze het beste gaf en gasten spraken lovend over je, dan vervulde je dat met trots, had je weinig, door armoede of wat dan ook, dan schaamde je je. Wij kunnen ons dat amper voorstellen. In die cultuur was gastvrijheid, zeker op je trouwdag (trouwweek), hartstikke belangrijk, en dat uitte zich in goed eten en wijn.
Illustratie
Over verschil in cultuur en het belang van eten, drinken en gastvrijheid het volgende waargebeurde verhaal. Wij hebben Irakese bovenburen. We krijgen regelmatig eten van ze. Mijn zoon speelt er wel eens of hun zoon speelt bij ons. En laatst wilde mijn zoon er spelen. Ik liet mijn dochtertje thuis en bracht hem boven. De bovenbuurvrouw was aan het koken en het rook heerlijk! Wij hadden al gegeten, het was even na 6 uur. En mijn zoon mocht daar een uurtje spelen. Zonder nadenken riep ik uit dat het heerlijk rook. Een soort gehakttaartjes in deeg uit de olie, vers, en nog iets met rijstebloem en groente erin. Als een soort hapjes zeg maar, te grootte van die bladerdeeg hapjes van de Vietnamese kraam. En binnen no time attendeerde de buurvrouw me erop dat ik wat mee moest nemen. Ik kreeg een bordje en van beide soorten deed ze er vijf op. Jesaja, mijn zoon, moest daar vooral blijven eten. Ik in mijn gebrekkige Irakees uitleggen dat die jongen genoeg gegeten heeft, niets tekort komt etc. Maar ze stond erop. Ik wilde terug naar mijn dochtertje beneden in ons huis en nam het bord mee. Ik eet een (dikke) helft op en bewaar de rest voor als mijn vrouw later thuis komt van haar werk. Al na genietend daagde het mij dat zij misschien bijna de helft van hun maaltijd, en in ieder geval het lekkerste gedeelte ervan, aan mij weggegeven hadden! Cornelly legde me later ook uit dat je nooit ergens naar moet wijzen of moet zeggen dat je iets heel lekker vindt of wat dan ook, want dan doen ze er alles voor om het je te geven! Dat is cultuur. Het niet weggeven daar rust geen zegen op als het ware, ze moeten het doen! (Dat is ook een eer/schaamte cultuur. Wij als westerlingen zijn meer van een schuldcultuur. Dus je snapt. Toen ik me dit realiseerde voelde ik me schuldig….)
Wijn op een bruiloft. Hét teken dat je goed voor je gasten zorgt. Anders schaam je je rot, is het hele feest bedorven, kun je de mensen als het ware voortijdig naar huis sturen en is dit zeker geen goed begin van je huwelijksleven. Daar rust geen zegen op. Om iets te begrijpen van dit Bijbelgedeelte. Moet je dit pakken. Om de brug te slaan naar het nu, naar ons leven in 2016 in Utrecht. In een totaal andere cultuur. (En het is een zegen dat we andere culturen om ons heen hebben! Dat helpt verder kijken dan je neus lang is, ook bij Bijbel lezen!)
Wat vind je waardevol?
Om die brug te slaan heb ik de vraag bedacht: Wat vind je waardevol? Wat vind je waardevol? Voor het stel dat ging trouwen waar Jezus met Zijn familie en vrienden te gast was, was gastvrijheid wat zich uitte in eten in overvloed en wijn, het meest waardevolle aan het begin van hun huwelijksleven. Wij zouden er geen nacht minder om slapen, het zou niet bepalen of ons huwelijk wel of niet slaagt. Voor hun was het hun álles. Zij konden halverwege het feest wel naar huis gaan. De gasten wegsturen. Hun eer was geschonden. Ze schaamden zich. Dat had pas écht een katerig gevoel opgeleverd! Wat vind je waardevol?
- In het gewone dat een bruiloft ook is
- In het Bijzondere. Ze hadden uitgekeken naar deze week. Ze hielden van elkaar. Twee mensen gemaakt naar Gods evenbeeld, beelden het grote verhaal van God uit. De romance die de eeuwigheid door zal gaan, van Gods Zoon en Zijn bruid. Ze hadden gespaard. Ze hadden hun hele hebben en houden gegeven om deze bijzondere week te vieren met zo veel mogelijk mensen. Dat vieren met eten in overvloed, met wijn waar vreugde uitblijkt en gastvrijheid was waardevol in de buitengewone dagen van hun leven. In deze highlight.
- En als aftrap van hun Dit was een mijlpaal. Een begin van een nieuw seizoen. Het begin van een relatie tussen twee mensen die het intiemst is wat we op deze wereld ooit te zien krijgen. Een afspiegeling van de relatie tussen God en de mens. Tussen Jezus en de kerk (een grote groep mensen).
Weet u? Dit verhaal is niet een verhaal waaruit we maar heel veel symboliek moeten halen, zo van: “Bedankt Here Jezus voor dit verhaal!” Het is ook geen verhaal dat we Jezus moeten kopiëren.
1: Dit verhaal getuigd ervan dat het Jezus wél interesseert. Het boeit Hem wél. Het maakt Hem wél wat uit dat jou eer gestolen is, dat je je schaamt. Gewoon in je dagelijkse gewone leven. Dat je wijn op is. Je puf op is. De rek is eruit. Waar doe je het voor? Het maakt Hem wél uit dat je dagelijkse leven een sleur wordt zonder uitzicht op beter. Tja wijn, het beeld van vreugde en overvloed, dat was leuk geweest. Ik moet het doen met gewoon kraanwater….
2: Het verhaal laat zien dat zien dat Jezus nauw betrokken is in de highlights, de hoogtijdagen, de buitengewone/bijzondere momenten in je leven. De gebeurtenissen die er toe doen. Jezus was hier uitgenodigd. Zoveel mensen verwijten God dat de hoogtijdagen van hun leven. De bijzondere dagen van hun leven niet goed aflopen. De wijn raakt op. Met stip op nr. 1 gebroken relaties en onbeantwoorde liefdes. Maar ook verliezen op andere manieren. Door ziekte dierbaren verliezen, verlies eigen gezondheid, verlies baan of eigen zaak, vriendschappen noem maar op. Maar, in de hoogtijdagen van je leven, de dingen die er toe doen, heb je Jezus uitgenodigd?
3: Dit verhaal getuigd van de relatie tussen mensen, waar Jezus in handelen wil. Waar Hij voorzien wil in een “goede start” in plaats van dat ze halverwege het feest allemaal naar huis kunnen. Einde feeststemming. Schaamte. Vernedering. Wat een begin. Jezus beweegt, wil zich bemoeien, in relaties van mensen. Hij is het Hoofd van de kerk. Hij bepaalt wie er in en uit komt. Handelingen beschrijft de kerk en er staat: Hij voegde dagelijks toe. Hij bindt mensen aan elkaar. Om het bij mezelf te houden: Hij bond mij op het hart om mezelf toe te laten voegen in Groningen in de kerk, daar was niets van mezelf bij behalve gehoorzamen! Hij gaf mij daar relaties en op basis van relaties kwam ik hier terecht. Hij staat aan het hoofd. Hij is degene aan wie ik te danken heb dat ik zo’n bijzondere vrouw getroffen heb en we zulke prachtige kinderen hebben, ik heb moeten leren gehoorzamen, maar zelf was ik andere wegen gegaan, geen idee waar naartoe, maar ik heb al die goede wijn niet aan mezelf te danken, maar aan Jezus.
Maar bovenal. Relatie. Getuigd van relatie tussen ons en de Here Jezus. Hij zocht mij op, toen ik nog nergens was. Om het beeld van Hosea te gebruiken. Ik ging als een overspelige mijn eigen weg, verslond een aantal afgoden, en Hij overwon mij met Zijn Liefde. Het beeld van de bruidegom en zijn vrouw. Jezus op een bruiloft. En daar blijft het niet bij, bij die trouwerij, dat huwelijk, nee. Hij zorgt zelf voor de wijn. De beste wijn. De feestvreugde. De rijkdom. Goede wijn! Hij zorgt voor het goede in dat leven samen met Hem. Ik hoef dat niet te doen, mijn wijn is die mindere wijn! Hij doet dat! Het beeld van overvloedige, goede en lekkere wijn dat het echtpaar uit Johannes 2 redde van schaamte en een aangetaste eer. Hij redt mij van mijn schaamte. Dat doe ik niet, dat doet Hij! Hij herstelt mijn eer. Dat doe ik niet, dat doet Hij!
De Bijbel leert dat God om ons geeft. Ons wil helpen in de details van ons leven. De Bijbel leert ons dat we tekenen zullen zien wanneer we het Goede Nieuws verkondigen. Ik geloof dat God vanmorgen water in wijn wil veranderen. En daar wil ik me de komende tijd die ons rest vanmorgen naar uit strekken.
Wat vindt u waardevol? Jezus voorziet in de bruiloft van Johannes 2 in het meest waardevolle: Hij verandert water in wijn.
Denk daar kort over na. Het mag alles zijn. Wat is absoluut belangrijk voor jou, voor u nu?Absoluut waardevol? Iets wat je graag wil, maar je ontbreekt. Het gevoel van: De wijn raakt op. Houd die vast. Het mag volstrekt zelfzuchtig zijn. Ik las pas dat een theoloog (Karl Barth) zei dat hij niet geïnteresseerd is in een God die Zich niet met alle details van je leven bemoeit. Met andere woorden, gezien zijn levensloop als Godgeleerde: God hield zich bezig met alle aspecten van zijn leven.
1: Hij is actief in je gewone dagelijkse beslommeringen. Ze huwden, werden ten huwelijk gegeven. Life as usual. Je komt van school, van je werk en je gaat weer. Het leven van alle dag. Wat is het waar je een wonder, een ingrijpen wilt zien?
2: Misschien in het buitengewone/bijzondere, het extraordinaire, het mooie. God vindt jou, vindt u buitengewoon. Misschien zijn er buitengewone dingen die pijn doen. De wijn is op. De rek is eruit. Misschien heb je in de key momenten, die belangrijke momenten, op die kruispunten van je leven, Jezus wel niet eens uitgenodigd?
3: Relatie. Waar wil je dat Jezus een wonder doet, water in wijn verandert, als het gaat om relatie. Dit kunnen alle relaties zijn. Huwelijk, gebrokenheid, onbeantwoorde liefde maar ook je relatie met God.
Wil je dat water in wijn verandert?
