Nehemia – Het doel voor ogen
Passie van en voor God
Ken je dat, als je een verbouwing begint die je op een gegeven moment boven het hoofd groeit? In het begin maak je plannen en heb je de mooiste dromen. Je maakt een plan, schetst wat je wilt maken, bestelt wat je nodig hebt, je neemt 3 weken vakantie op en je gaat ervoor. Na 2 weken praktisch non-stop te werken blijkt het toch wat tegen te vallen. Alles wat je wilt doen lijkt tegen je te werken en voor de zoveelste keer zaag je die plank net verkeerd… Je bent fysiek moe, slaapt slecht, bent snel geïrriteerd… Pff, waar ben ik aan begonnen??
Vorige week hebben we van Marco gehoord over De Man Met Een Plan. Nehemia was iemand die zich gedegen voorbereidde op wat hij wilde bereiken. En wat hij wilde bereiken was nogal wat. De herbouw van de stad Jeruzalem. En Marco vertelde dat hij berekenend aan de slag ging, een plan maakte in lijn met wat God had beloofd.
Maar wat mij het meeste raakt aan de introductie van Nehemia, is de passie die er vanaf spat. Nehemia dacht niet simpelweg dat dit wel een leuke hobby kon zijn, of een interessante carrière switch. Dit ging Nehemia echt aan zijn hart! Dagenlang was hij ondersteboven van het nieuws dat de stad van het volk van God in puin lag.
Nehemia maakte een plan en vertrouwde op zijn HEER, God van de hemel, machtige en ontzagwekkende God, die zijn beloften nakomt en trouw is aan ieder die hem liefheeft en doet wat hij gebiedt. (Nehemia 1:5)
Maar eerst en vooral geloof ik dat God in Nehemia een passie had laten ontbranden voor Zijn Doel. En Nehemia omarmde die passie. Zo werd het plan van God één met het plan van Nehemia. Dit is een van de meest onbeschrijfelijke aspecten aan onze God. God wil zo graag dat wij in een levende relatie met Hem leven, dat hij met ons Zijn plan wil uitvoeren. Als je kinderen hebt, dan weet je dat de weg ergens naar toe soms veel mooier is dan de activiteit waar je naar op weg bent. Dit is wat ik voor jullie allemaal wens, dat je leeft en handelt in overeenstemming met het plan van de Almachtige Schepper en jouw Liefdevolle Vader.
Nehemia zit dus vol passie ván en vóór God. Gods verlangen was herstel, en dat verlangen vond een weerklank in Nehemia.
Voorziening
Ik werk als een projectmanager bij een IT bedrijf. Als onderdeel van mijn werk schrijf ik projectplannen voor bedrijven. Wat het belangrijkste is aan elk project is het projectdoel. Een project waar geen duidelijk projectdoel is, is gedoemd om te mislukken. Met een projectdoel komen ook verwachtingen: geïntegreerde systemen, snellere doorlooptijd, noem maar op.
Nehemia had een duidelijk doel: de stad te herbouwen waar zijn voorouders begraven liggen. (2:5)
Met dat doel voor ogen bedacht hij wat hij nodig had, hij was de Man het met Plan. Marco ging vorige week in op de details waar Nehemia aan dacht, de stappen die hij zette en hoe God dat liet slagen.
De secundaire rode draad in dit verhaal is dat God voorziet. Vergeet niet, dit was om te beginnen Gods plan, Gods belofte, waar Nehemia in opgenomen wordt! De voorziening van God is minder beschreven, maar niet minder belangrijk. We kunnen al concluderen dat Nehemia zelf een voorziening is van God aan het volk.
God is actief onderdeel van dit plan, en dat is belangrijk.
Ik ga twee aspecten van dit schitterende verhaal uitdiepen en dat direct proberen te betrekken op onszelf: De aanpak van Nehemia en de tegenstand die ze ondervonden.
Pak je bijbel erbij en ga mee op dit avontuur! En wanneer je nou denkt: “Huh? Staat dat er echt?” Of “Wow, dat is interessant”. Pauzeer de video dan gewoon even en duik in de wereld van Nehemia, het is de moeite waard! Vandaag even geen creatieve presentaties of exotische plekken, maar wij samen met een bijbel. Echt waar, interessanter beeld dan dit krijg je niet, dus ik zou de bijbel er snel bij pakken J.
Iedereen persoonlijk betrokken
Kleine werkpakketjes
Goed, Nehemia heeft zijn inspectieronde gedaan en aangekondigd dat ze de muur gaan bouwen. Dan begint in hoofdstuk drie de beschrijving van het werk. Wat mij direct opvalt is het uitstekende projectmanagement van Nehemia. Sommige projecten zijn te groot om te overzien, de moed zinkt je al in de schoenen als je ernaar kijkt! Dus Nehemia hakt dit grote project in kleine stukjes en deelt werkpakketten uit. Neem jij dit stuk, jij dat stuk, enzovoorts. Op die manier wordt de hele muur gelijkmatig goed opgebouwd. Nehemia lijkt niet te kijken naar de specifieke talenten van de vrijwilligers. Goudsmid, zalfbereider, priester, mannen, vrouwen, zonen en dochters, iedereen heeft z’n handen in het gruis en sleept met brokken steen, hout en wat al niet meer.
Soms is dat wat de kerk ook nodig heeft. Niet personen die behulpzaam aanbieden: “Zeg ik ben heel handig met dit of dat, roep maar als je wat advies van me wilt”, maar personen die zeggen: “Hé, ik zie dat er gebouwd moet worden. Wat kan ik oppakken?” En vaak zal dat in lijn van je talent zijn, en soms niet. Dan zal het je karakter vormen.
We houden het doel voor ogen: Het bouwen van de kerk van Christus!
Ieder in zijn eigen omgeving
Wat we wel terugzien bij de verdeling van het werk is dat mensen regelmatig het stuk muur voor hun huis toegewezen krijgen! Slim, want daar kijk je de rest van je leven tegenaan.
Maar ook persoonlijk, dichtbij. Daarbij is het waarschijnlijk dat juist de huizen die uitkijken op de muur gebouwd waren met de stenen van de muur.
Kerk is ook zo persoonlijk, zo dichtbij. Als onderdeel van de kerk is ons eerste “zendingsgebied” onze eigen omgeving. De eerste plek om de kerk van Christus te bouwen is onze eigen omgeving, door getuige te zijn, door een verschil te maken. Licht te laten schijnen, hoop te bieden. Daarna komt misschien een keer hulp bij de samenkomsten, uit plezier om bij elkaar te kunnen komen.
Wat voor een schitterende mogelijkheid hebben we daar nu voor! We kunnen praktisch nog niet als kerk bij elkaar komen, maar we mogen inmiddels wel onze buren uitnodigen, relaties leggen, gesprekken aanknopen!
We houden het doel voor ogen: Het bouwen van de kerk van Christus!
Iedereen bij naam genoemd!
Over relaties gesproken, als we hoofdstuk 3 lezen, dan zien we dat de vrijwilligers bij naam worden genoemd. Niet alleen wat je doet, doet ertoe, maar JIJ doet ertoe. God zoekt niet een blik arbeiders om zijn plan uit te voeren. Nee, God zoekt jou eerst, jij doet ertoe. De bijbel laat keer op keer zien dat God door mensen heen wil werken vanuit relatie. Eerst relatie, dan actie. Vanzelfsprekend dat Nehemia opereert vanuit relatie, dat hij iedereen bij naam noemt. Zijn relatie met God is immers de basis van deze hele onderneming.
Kracht van bidden
Het is duidelijk dat Nehemia een kort lijntje heeft naar de eigenaar van dit project. Heel regelmatig lezen we in het verhaal dat Nehemia gaat bidden. In het begin zien we dat Nehemia zelf een intens gebedsleven heeft. Geen rituele gebeden, maar een uitstorten van verlangen bij zijn Heer. Op spannende momenten is zijn eerste reactie: Bidden.
En al snel na de start van het plan verandert het “ik” bij Nehemia in “wij” en “ons”. 4:3 “Wij baden tot onze God, én met het oog op hun plannen zetten we wachten uit…”
Nehemia betrekt iedereen persoonlijk om weerstand te bieden tegen de tegenstanders, en daar maakt Nehemia menselijke plannen voor. Maar de hoop en het vertrouwen ligt niet in de menselijke plannen, maar op de voorziening van de Project Eigenaar.
Gebed is enorm belangrijk. Gebed is de motor waar beweging begint. Voor ons als kerk staat dat midden in alles wat we doen, het heeft de hoogte prioriteit. We hebben het voorbeeld al vaker genoemd: als we als oudstenteam bij elkaar komen beginnen we met een ongelimiteerde tijd van gebed. Het gebed van ieder van ons weegt mee. Het gebeurt vaak dat we door gebed van anderen worden aangemoedigd, door antwoord op gebed worden opgebouwd. Laten we een voorbeeld nemen aan Nehemia en bij elke gebeurtenis als eerste een gebed op onze lippen hebben. Wat gebeurt er als we allemaal eensgezind gaan bidden voor de kerk?
Ook daarmee houden we het doel voor ogen: Het bouwen van de kerk van Christus.
Tegenstand
Dat doel voor ogen houden is essentieel, want zoals bij elk project gebeuren er dingen die tegen zitten.
In mijn rol als projectmanager probeer ik zoveel mogelijk van die zaken te voorzien. Ik noem ze dan projectrisico’s en bedenk van tevoren wat we zouden kunnen doen als het gebeurt. Tijdens een project gebeurt ook altijd het onvoorziene, tegenslagen waar je géén rekening mee had gehouden.
Als er wat onvoorziens gebeurt in een project, dan bespreek je dat met de eigenaar van het project. Het is namelijk zijn project, hij draagt de kosten, de risico’s en krijgt natuurlijk de opbrengsten. Van hem verwacht je ook de voorziening voor het oplossen.
En de bouw van de muur ondervond nogal wat van deze tegenslag. Laten we deze eens bekijken en spiegelen aan onszelf. Want “er is niets nieuws onder de zon”, zo schrijft Salomo in het Bijbelboek Prediker. Dezelfde strijd die Nehemia en zijn bouwers tegenkwamen, komen wij ook tegen. Ook wij bouwen aan een project van God: De Kerk. Jezus bouwt zijn Kerk (Mattheus 16:18) en wij zijn medebouwers. Maar als de Heer het huis niet bouwt, zwoegen de bouwers tevergeefs (Psalm 127:1).
Wij hebben onze plek in het wereldwijde plan van Christus om zijn Kerk te bouwen.
En wij komen dezelfde tegenstand tegen.
Directe externe bedreiging
De komst van Nehemia verstoort de machtsverhoudingen rond Jeruzalem. Nehemia is niet zomaar de zoveelste balling die op een ezeltje de stad binnen stapt. Nee, hij komt met goedkeuring van de koning van het Perzische rijk. Compleet met brieven, bouwmaterialen en militaire escorte. Nehemia komt met gezag en het doel om de vesting Jeruzalem te herbouwen.
De reactie van Sanballat en Tobia, de mensen met gezag in de regio, geeft dat duidelijk weer: 2:10 “Toen Sanballat uit Bet-Horon en zijn Ammonitische ambtenaar Tobia dat hoorden, waren zij er woedend over dat er iemand was gekomen om iets goeds te doen voor de Israëlieten.”
Hier is een duidelijke machtsstrijd. De reactie van Nehemia vind ik overigens schitterend en veelzeggend. 2:20 “De God van de hemel zal ervoor zorgen dat we slagen. Wij zijn Gods dienaren en zullen bouwen. Maar jullie horen hier niet thuis. Jullie hebben helemaal niets in Jeruzalem te zoeken!”
Verder in het verhaal lijkt het daadwerkelijk tot een dreigende aanval te komen en ontstaat er een soort koude oorlog. Nehemia onderneemt actie en organiseert een zichtbare actieve bewaking. Maar hij blijft zich er constant van bewust dat hij aan Gods zijde staat, God krijgt de eer.
4:9 “Toen onze vijanden merkten dat wij van hun plannen op de hoogte waren en dat God ze had verijdeld, konden we ons werk aan de muur hervatten. Vanaf die dag voerde de ene helft van mijn mannen het werk uit, terwijl de andere helft werd uitgerust met schilden, speren, bogen en borstkurassen. De officieren stonden opgesteld achter de Judeeërs die de muur aan het bouwen waren.”
Hé, dat is een interessant zinnetje. Waar kwamen die officieren vandaan? Nehemia had wel gevraagd om papieren en bouwmaterialen, maar niet om een militaire escorte. Nehemia kreeg meer dan hij aan de koning van Perzië vraagt. Niet zomaar ‘verlof’ om de stad te herbouwen, met de gevraagde bouwmaterialen erbij… Nee, Nehemia wordt zelfs aangesteld als Gouverneur over Juda. En krijgt daarmee allemaal privileges die er nou eenmaal bij horen.
Het zal voor die militairen allemaal ook wel wat vreemd zijn geweest. Normaal gesproken vestigt een gouverneur zich in zijn mooie nieuwbouw villa en gebruikt zijn militaire macht zodat de mensen in de regio zich aan hem onderwerpen. Het eerste wat Nehemia doet is de mensen samenbinden, relaties bouwen en God centraal zetten. Van de militaire escorte horen we niets meer… tot nu.
Ik kan me zo voorstellen dat Nehemia bij de reële dreiging van een gewelddadige aanval zijn mogelijkheden bekijkt. Hoeveel man hebben we? Welke wapens hebben we? Wacht eens, had ik niet nog ergens een stel soldaten liggen?
Ik vind dat een mooi voorbeeld van de voorziening van God. De Vader die al lang van tevoren ziet wat we nodig zullen hebben en actief betrokken is bij de voorbereidingen.
Kerk: directe externe bedreiging:
De kerk van Christus zorgt ook voor een verstoring van de machtsverhoudingen, ze groeit en breidt zich uit. De eerste directe weerstand die we tegenkomen is een geestelijke externe weerstand. Op het moment dat je in gesprek gaat met iemand over het Evangelie van Jezus stap je een geestelijk gebied binnen waar de vijand van Jezus gezag heeft.
Maar wij komen niet zomaar dat gebied binnen, we hebben gezag gekregen van onze Koning Jezus. In Jezus zijn wij mee dan overwinnaars. We hebben brieven meegekregen die onze positie kracht geeft. We zijn geheiligd, rechtvaardig verklaard in de naam van de Heer Jezus Christus. (1Cor 6:11) We hebben een escorte van de hemelse legers meegekregen.
We kunnen dus net als Nehemia reageren op de geestelijke weerstand reageren:
“De God van de hemel zal ervoor zorgen dat we slagen. Wij zijn Gods dienaren en zullen bouwen. Maar jullie horen hier niet thuis. Jullie hebben hier helemaal niets te zoeken!”
Daarmee zetten we Gods doel weer centraal.
Emotionele tegenstand
Een andere tactiek van tegenstand was een aanspraak op de emoties van de Judeeërs. Het woord werd verspreid: 3:34 “’Wat doen die zielige Joden toch? Denken ze de muur zelf te kunnen repareren? Willen ze echt gaan offeren? Denken ze dat werk vandaag nog af te krijgen? Zijn ze serieus van plan de stenen uit die totaal verbrande puinhopen opnieuw te gebruiken?’ En Tobia uit Ammon, die naast hem stond, zei: ‘Hoe ze ook hun best doen bij het bouwen, er hoeft maar een vos op die stenen muur van hen te klimmen of hij stort al in.’
De Judeeërs werden het mikpunt van spot. Als ze televisie hadden in die tijd dan hadden satirische televisieprogramma’s de herbouw van de muur volledig op de hak genomen.
En de reactie van Nehemia? Geen enkel weerwoord naar de spotters, maar een gebed naar zijn Heer: 3:36 “Luister hoe we worden bespot Heer! Doe ons recht.” Nehemia legt het bij God voor en laat het oordeel aan God over. En gaat weer onverstoorbaar verder met het werk waarvoor hij gekomen is.
Kerk: Emotionele tegenstand
De link naar de huidige tijd is helaas maar al te makkelijk te leggen. “Wat denken die achterlijke Christenen toch” “Weten ze niet dat God allang achterhaald is door de wetenschap?” “Denken ze echt dat er nog toekomst en leven in de kerk zit?” “Nog even de er is niks meer van de kerk over”.
Het is terecht om hier boos en verdrietig over te worden. Er wordt naar gesproken over de bruid van Jezus. Het zou vreemd zijn als dit ons niets doet. Maar de reactie van Nehemia is nog steeds de enige juiste. En in ons geval komt daar nog bij dat we de persoon die dit uitspreekt moeten liefhebben. Wij waren immers net zo opstandig en rebellerend tegen God, misschien op heel andere, subtiele wijze, maar niet minder schuldig. En toch hield Jezus van ons, zoveel dat Hij onze schuld op zich nam. En daardoor krijgt iedereen die zijn geloof en vertrouwen in Jezus legt leven, van nu tot in eeuwigheid.
Daarom is het goed om dit bij de Vader neer te leggen, Hij kan veel beter omgaan met oordeel dan wij. En trouwens: de Kerk is het project van een Eeuwige God. Daarom zal ze niet verdwijnen of te stoppen zijn, maar groeien tot het moment dat we als een ontelbare menigte voor Zijn troon staan.
Relationele tegenstand
En dan is er de tegenstand door relatie. 4:6 “De Joden die in de buurt van onze vijanden woonden kwamen overal vandaan naar ons toe en drongen er wel tien keer op aan dat wij met hen mee terug zouden gaan.”
Precies op het moment dat de vermoeidheid hard toeslaat en het zoveelste demotiverende bericht langskomt en het einde nog lang niet in zicht lijkt… Komt hun eigen vlees en bloed er nog overheen. “Zeg, zou je er niet gewoon mee stoppen joh?” “Dit wordt toch nooit wat” “Kom gewoon met ons mee terug, naar het normale leven”
Nehemia antwoord briljant: relationele tegenstand gaat hij te lijf met relationele samenbinding! Hij gebruikt de kracht van relatie en hij richt de blik op de Eigenaar van het project. Hij stelt het volk op, familie bij familie. En zijn motivatie speech luidt: ‘Wees niet bang voor hen, denk aan de grote en geduchte Heer en strijd voor uw volksgenoten, voor uw zonen, dochters en vrouwen, en voor uw huizen.’ Eigenlijk zegt hij: Wat betekenen die andere joden voor je? Heb je hier niet je familie, je volksgenoten, je huis?
Relatie was belangrijk voor Nehemia. Hij vertelt in hoofdstuk 5 hoe hij het anders deed dan zijn voorgangers. Zijn voorgangers handelden zoals gebruikelijk in die tijd: Zware belastingen, militaire onderdrukking, leven als een koning over de rug van gewone burgers.
Maar Nehemia deed het anders, luister: “Maar ik deed het anders, uit ontzag voor God. Ik heb zelf deelgenomen aan het herstel van de muur, grond hebben wij ons niet toegeëigend, en al mijn mannen waren voortdurend bij de herstelwerkzaamheden aanwezig. En wat de Joden betreft, thuis had ik steeds honderdvijftig bestuurders aan tafel, plus degenen die uit de omringende volken naar ons toe kwamen. Dagelijks werd er op mijn kosten van alles bereid: een rund, zes van de mooiste schapen, gevogelte, en om de tien dagen liet ik diverse wijnen in grote hoeveelheden komen. Toch heb ik nooit een vergoeding geëist voor de kosten die een gouverneur voor zijn onderhoud moet maken, want het volk was al zwaar genoeg belast. Mijn God, reken mij ten goede aan wat ik voor dit volk heb gedaan.”
Kerk: relationele tegenstand
Relatie in de kerk is ook het tegengif voor relationele tegenstand. Uit het nieuwe testament leren we hoe belangrijk kerk is voor het volharden. Juist van de mensen die dicht bij je staan komt ontmoediging hard aan. Je eigen familie die niet begrijpt waarom je zo gepassioneerd bent voor de kerk. Je naaste broers en zussen die eigenlijk laten merken dat het wel een tandje minder kan. Op die momenten moeten we naast elkaar kunnen staan, denken aan onze grote en geduchte Heer en strijden voor onze broers en zussen in het geloof.
Ik geloof ook dat echtparen op deze wijze naast elkaar voor elkaar moeten strijden.
Zo houden we Gods doel voor ogen: Het bouwen van de kerk van Christus.
Subtiele interne bedreiging
We lezen in hoofdstuk 6 nog meer bedreigingen, steeds subtieler. Omwille van de tijd mag je deze zelf eens bestuderen.
De kern van onze reactie op al deze tegenstand is: Focus. Richt je steeds weer op Gods doel: het bouwen van de Kerk van Christus.
Afsluiting
Terug naar het voorbeeld van de verbouwing waar ik mee begon. De dromen en de schets die aan de verbouwing voorafging, dat was het projectdoel. Dat is de reden dat je doorzet, toch doorgaat, omdat je weet dat het alles uiteindelijk waard is.
In ons avontuur met God moeten we Hem steeds weer voor ogen houden, de beloftes en vooruitzichten die Hij ons geeft. Dat is het doel waarvoor we leven, dat is de bron van onze passie. Laten we afsluiten met een bemoediging uit Hebreeën 12:1-3:
Hebreeën 12:1-3
Nu wij door zo’n menigte geloofsgetuigen omringd zijn, moeten ook wij de last van de zonde, waarin we steeds weer verstrikt raken, van ons afwerpen en vastberaden de wedstrijd lopen die voor ons ligt. Laten we daarbij de blik gericht houden op Jezus, de grondlegger en voltooier van ons geloof: denkend aan de vreugde die voor hem in het verschiet lag, liet hij zich niet afschrikken door de schande van het kruis. Hij hield stand en nam plaats aan de rechterzijde van de troon van God. Laat tot u doordringen hoe hij standhield toen de zondaars zich zo tegen hem verzetten, zodat u niet de moed verliest en het opgeeft.
