Leren van mieren

Peter KoelmanResources

Leven moet je leren
Leven moet je leren
Leren van mieren
Aan het laden
/

Introductie

We zijn bezig in een prekenserie aan de hand van het Bijbelboek Spreuken, getiteld “Leven moet je leren”. Zoals de kleine jongen op deze foto nog een heleboel moet leren om het leven goed door te komen. Twee weken geleden heeft Arjan afgetrapt met de introductie en vorige week sprak Marten Jan over het belang van de juiste vrienden kiezen. Laten we eens kijken wat deze kleine jongen vandaag gaat leren:

“Kijk naar de mieren, luiaard!”. De wijze les voor vandaag. Nou, laten we dat maar eens gaan doen dan.

Deze mieren wonen bij ons in de tuin, dus ik dacht, laat ik die kleine makkertjes eens bekijken. De uitgangstekst van vandaag staat in spreuken 6:6-11.

Spreuken 6:6-11 6Ga naar de mieren, luiaard, kijk hoe ze werken en word wijs. 7Hoewel er onder hen geen ​leider​ is, geen aanvoerder, geen ​koning, 8halen ze in de zomer voedsel binnen, leggen ze in de oogsttijd een voorraad aan. 9Hoe lang nog, luiaard, zal je blijven slapen, wanneer kom je uit ​bed? 10Nog even dan? Nog even slapen, nog een beetje rusten, een ogenblik nog blijven liggen? 11Armoede overvalt je als een struikrover, gebrek slaat je neer als een bandiet.

Nog even ter herinnering: Spreuken zijn algemene waarheden. In Nederland zeggen we: “Wie niet werkt zal niet eten”. Het betekent zoveel als “als je wat wilt bereiken zal je er moeite voor moeten doen”. Meerdere spreuken hebben deze betekenis. Bijvoorbeeld:

Spreuken 28:19 Wie zijn grond bewerkt zal brood in overvloed hebben, maar hij die waardeloze zaken najaagt zal armoede in overvloed hebben.

De in de spreuken beschreven oorzaak gevolg relatie geldt voor ieder mens, Christen of niet. Het zegt niets over of je gered bent uit je zondige natuur, of je naam geschreven staat in het boek van leven, of je in de hemel komt, of je je leven hebt overgegeven aan Jezus Christus. Het zijn observaties uit het dagelijks leven: Werk je? Dan krijg je eten. Ben je naïef, dan geloof je alles wat je wordt verteld, ben je verstandig, dan let je op elke stap.[i] Wijsheid resulteert in rijkdom, bij een idioot ziet men alleen maar idioterie.[ii] Ontzag voor de HEER is de bron van het leven, het hoedt je voor de strikken van de dood.[iii] Spreuken zetten duisternis tegenover licht, rijkdom tegenover armoede, wijsheid tegenover dwaasheid, leven tegenover dood.

Maar iedereen weet dat er geluksvogels zijn die niet werken en rijk zijn en ploeteraars die arm zijn. Spreuken beschrijven alomvattende, algemene waarheden. In zijn algemeenheid zijn bovengenoemde spreuken waar. En dan volgen de (vele) uitzonderingen. Je moet je pas druk maken om die uitzonderingen als je de algemene regel hebt geleerd.

Als je leeft volgens de uitzondering (misschien win ik de loterij wel, dan geldt deze algemene waarheid niet voor mij) en je solliciteert naar een regelrechte ramp. Als je Spreuken 28 verder leest vanaf vers 19, dan zie dat iemand die snel rijk wil worden zichzelf nog wel tegenkomt. Iemand die rijkdom najaagt heeft niet door dat hij arm zal eindigen. Een hebzuchtig mens genereert twist/ruzie om zich heen. Kortom, je wordt geadviseerd om rijkdom niet al te belangrijk te vinden.

Door de bank genomen is het gewoon zo dat als je je werk doet, je voldoende zult hebben.

Waar zijn onze kleine zesvoetige vriendjes mee bezig volgens de Bijbeltekst?

  • Ze werken. En blijkbaar op een manier waar we wijs van kunnen worden.
  • Ze zijn niet in opdracht van een werkgever bezig, oftewel ze werken om het werken, niet om te pleasen. Ze tonen initiatief, iets dat de luiaard niet laat zien.
  • Ze werken in seizoenen, in de zomer halen ze voedsel binnen. In de winter niet.

En de luiaard wordt opgeroepen om van z’n nest af te komen en eens aan de slag te gaan. Luiheid is inactief gedrag. Je kunt hard werken en toch lui zijn, zelfs zonder dat je dat door hebt.

Laten we eens kijken naar drie vormen van luiheid om naar de mieren te gaan en te denken “Hé, laat ik eens wat doen.”

Gewoon werken

Natuurlijk is de eerste toepassing van deze tekst simpelweg bij je werk. Wat je ook doet voor werk, werken is door God gegeven.

Genesis 1:28 Hij zegende hen en zei tegen hen: ‘Wees vruchtbaar en word talrijk, bevolk de aarde en breng haar onder je gezag: heers over de vissen van de zee, over de vogels van de hemel en over alle dieren die op de aarde rondkruipen.’

Hier is de eerste overduidelijke hint. God zei niet “Wees vruchtbaar en wordt talrijk, bevolk de mooiste stranden van de wereld, ik zorg wel voor de vis, de vogels en de dieren op de barbecue.” Verderop lezen we:

Genesis 2:15 God, de HEER, bracht de mens dus in de tuin van Eden, om die te bewerken en erover te waken.

We zijn gemaakt naar Gods evenbeeld, en het beeld dat we krijgen van God uit de bijbel is niet bepaald lui. En dat is goed nieuws! Dat we werken voor ons onderhoud is dus niet een noodzakelijk kwaad, een gevolg van de zondeval waar we maar zoveel mogelijk een hekel aan moeten hebben als goede christenen. Integendeel, doordat we werken lijken we meer op God. Werken brengt ons dichterbij wie we echt zijn.

Ik kwam een wetenschappelijk onderzoek tegen getiteld “maakt arbeid gezond” gepubliceerd in 2001 wat dit plaatje liet zien:

Een quote uit dit onderzoek:

In ons eigen onderzoek naar burnout zijn we gestuit op mensen die ondanks een hoge werkdruk, lange werkdagen en het spenderen van buitengewoon veel inspanning, niet opbranden. Integendeel, ze schenen bijzonder veel plezier in hun drukke en veeleisende baan te hebben, voelden zich fit en kiplekker en wilden niets anders.

Het artikel noemt de mens enerzijds “homo faber”, oftewel “de scheppende mens”, waarbij werk iemand energie geeft, ontwikkeling mogelijk maakt en positieve gevoelens oproept. Anderzijds noemt het artikel de mens “animal laborans” oftewel “werkend dier”, waarbij werk onvrijheid en negatieve gevoelens oproept.

Op basis van wat we in de bijbel lezen zie ik hier een gevolg van de zonde. We zijn geschapen naar het evenbeeld van God om in nabijheid en volledige afhankelijkheid van een vrijgevige Vader te leven. Werken geeft daar plezier, “Kijk, pappa, wat ik heb gedaan! Ik lijk steeds meer op U!”. Homo faber, scheppende mens.

In de zondeval kozen Adam en Eva voor zichzelf, ze wilden iets voor zichzelf. De mens keerde zich af van God en ging zijn zelfverzonnen wensen najagen. Dan wordt werk opeens iets wat erbij moet; “ik wil eigenlijk een relaxt leventje op een motorjacht bij de Canarische eilanden, maar dat krijg ik niet dus moet ik maar werken.” Animal laborans, werkend dier. “ik heb hier geen invloed op, ik zit vast in mijn omstandigheden, ik moet gewoon doen zoals iedereen doet.” Dat zijn gedachtes die je binden. Daar moeten we wat mee, want we hebben goed nieuws. Het is niet waar! Paulus schrijft aan Efeze:

 

Efeze 4:21-24 zoals de waarheid in Jezus is, 22 namelijk dat u, de oude mens aflegt, die te gronde gaat door de misleidende begeerten, 23 en dat u vernieuwd wordt in de geest van uw denken,
24 en u bekleedt met de nieuwe mens, die overeenkomstig het beeld van God geschapen is, in ware rechtvaardigheid en heiligheid.

Paulus schrijft aan de Romeinen, dat zij eerst vast zaten aan hun zonden, maar dat ze nu vrij zijn in dienst van God met als cadeau van God eeuwig leven in Jezus Christus. [iv]Dat geldt voor ons ook.

In de kern is het belangrijk om voor ogen te houden dat werken in ons is geschapen, wij zijn homo faber, scheppende mensen. Als we van daaruit leven, dan is werk een plezier, een uiting van het karakter van God! Heb je dit ooit op deze manier bekeken? Werken brengt je dichter bij je ware ik, omdat God je heeft geschapen om met plezier en genoegen te werken.

Vanuit deze context kunnen we naar de volgende Bijbelteksten kijken:

Spreuken 12:24 Een vlijtig mens verwerft gezag,
luiheid leidt tot slavernij.

Spreuken 14:23 Elke inspanning levert iets op,
loze praatjes leiden enkel tot gebrek.

Werken levert je brood op de plank, levert je plezier in je leven, geeft je energie om creatief bezig te zijn, geeft je voldoening, levert je gezag op.

We moeten nogmaals bedenken dat de spreuken algemene waarheden zijn. We zien de resultaten dus ook terug bij niet-Christenen. Dat is niet vreemd, want we zijn allemaal naar het beeld van God geschapen. Het karakter van God, inclusief zijn reactie toen hij de wereld schiep: “Wauw, dit is echt goed”, dat zit ook in de mens.

Wanneer we Jezus volgen merken we dat het “waarom” van werk gaat veranderen. Het gaat steeds minder over geld verdienen, het gaat steeds minder over laten zien wat we goed kunnen, steeds minder over onze status. Het zal blijven veranderen want we leren steeds meer dat we een uitzicht hebben dat ver voorbij een goed pensioen op een zeiljacht gaat.

Kolossenzen 3:23-24 Wat u ook doet, doe het van harte, alsof het voor de Heer is en niet voor de mensen, 24 want u weet dat u van de Heer een erfenis als beloning zult ontvangen – uw meester is Christus!

Dit is dus 1 vorm waarbij we niet lui moeten zijn, maar er zijn meerdere vormen. Laten we eens kijken naar de tweede van de drie.

Uitblinken in liefde en vrede

Sommigen van jullie weten wel dat ik een Apple fan ben. Ik houd van de eenvoud, de stijl en het gebruiksgemak van de Apple producten. Zodanig zelfs dat ik het boek heb gelezen over de oprichter van Apple, Steve Jobs. Het is fascinerend om te lezen hoe 1 persoon een visie had én kon uitleven terwijl zijn omgeving hem niet begreep. Mensen om hem heen beschreven een “reality distortion field” wat om hem heen leek te hangen. Steve Jobs was namelijk zo gefocust op wat het product moest worden, dat hij zelfs de huidige realiteit niet accepteerde en dus afwees als onwaar. Steve werkte altijd, was continu bezig met zijn producten en zijn visie. Het liet hem nooit los. Luiheid is nou niet bepaald een eigenschap die je aan Steve Jobs zou toekennen. Toch had juist die focus op zijn werk, zijn passie en zijn visie Steve Jobs lui gemaakt. Datzelfde “reality distortion field” wees de zwangerschap van zijn vriendin af, of het feit dat hij vader was geworden van zijn dochter. Het paste niet in zijn leven. De waarheid die niet in zijn straatje paste werd simpelweg een leugen genoemd. En als leugens nodig waren om zijn visie te bereiken, dan was dat geen probleem.

Sommigen zeggen dat een dergelijke levenshouding noodzakelijk is om zoveel te bereiken als Steve Jobs heeft bereikt. Op basis van de bijbel kunnen we het daar hartgrondig mee oneens zijn.

Spreuken 11 laat in zwart-wit taal zien wat Steve Jobs heeft bereikt:

Spreuken 11:1-7 De Heer haat het als je mensen bedriegt met je weegschaal. Maar Hij is blij als je zuivere gewichten gebruikt. 2 Overmoedige mensen staan uiteindelijk voor schut. Daarom is het wijs om bescheiden te zijn. Eerlijke mensen laten zich leiden door hun eerlijkheid. Maar met oneerlijke mensen loopt het door hun oneerlijkheid slecht af. Rijkdom helpt je niets als God je gaat straffen. Maar als je leeft zoals Hij het wil, redt dat je van de dood. De eerlijkheid van een goed mens zorgt ervoor dat het goed met hem gaat. Maar met slechte mensen loopt het door hun eigen slechtheid verkeerd af. Als je leeft zoals God het wil, word je gered. Maar mensen die hun eigen verlangens najagen, komen daardoor ten val. Als een slecht mens sterft, heeft hij niets meer te verwachten. Hij heeft geen enkele hoop meer.

Steve Jobs overleed op 5 oktober 2011.

Spreuken roept ons op om uit te blinken in liefde.

Spreuken 11:17 Wie liefdevol is, bewijst zichzelf een weldaad, wie wreed is, schaadt zichzelf.

Het is ook gewoon niet waar dat een destructieve levenshouding, zoals Steve Jobs had, nodig is om veel te bereiken. Jozef in de bijbel bereikte de een-na-hoogste positie in de toenmalige wereldmacht, door trouw te blijven aan God, door altijd de waarheid te blijven spreken, door nooit “the easy way out” te kiezen.

Salomo, schrijver van een groot deel van de spreuken, koos uit alles dat hij van God mocht kiezen de wijsheid. Niet grote rijkdom, veel macht of zo iets, maar wijsheid om zijn volk goed te kunnen leiden. Salomo had het grootste koninkrijk, de meeste rijkdom en de meeste vrede van alle koningen in Israël. Zijn wijsheid overtrof de hele toenmalige wereldmachten. Zelfs de landen om Israël heen kwamen naar Salomo toe.

Een voorbeeld uit deze tijd en een tegenhanger van Apple in dat opzicht is Coolblue. Een van de oprichters is Bart Kuijpers. Toen Kuijpers tot geloof kwam veranderde dat zijn leiderschapsstijl naar eigen zeggen:

“Ik ben iemand die veel bidt. Ik vraag God mij te helpen bij het nemen van bepaalde beslissingen. Vanuit mijn geloof kijk je wel met een ander perspectief naar zaken. Ik geloof dat ik bezig ben in Gods Koninkrijk. Hij heeft mij op deze plek gezet. Hij heeft mij deze verantwoordelijkheid gegeven. Dit geeft alles een extra dimensie. Ik ben dus niet alleen voor mezelf bezig. Mensen zijn afhankelijk van je. Niet dat ik daar de hele tijd over nadenk, maar uiteindelijk is het wel zo.”

Dit inspireert mij. Ik wil niet de “easy way out” kiezen in omgang met mensen, maar het Koninkrijk van God boven alles zetten. Laten mensen door ons heen het Koninkrijk van God zien.

 

Romeinen 14:17-19 want het koninkrijk van God is geen zaak van eten en drinken, maar van gerechtigheid, vrede en vreugde door de heilige Geest. 18 Wie Christus zo dient, doet wat God wil en wordt door de mensen gerespecteerd. 19 Laten we daarom streven naar wat de vrede bevordert en naar wat opbouwend is voor elkaar.

Ik heb gemerkt dat het best eenvoudig is om hier lui in te zijn. Marten Jan sprak vorige week over groepsdruk en hoe de mentaliteit van anderen zo makkelijk kan overslaan op ons. Als we vaak bij een groep mensen zijn met grof taalgebruik, dan gaat dat taalgebruik “automatisch” in ons denken zitten. Daar moeten we scherp op zijn, niet passief maar  actief. Als we lui zijn, dan overkomt het leven ons. Maar als we ons actief richten op het Koninkrijk van God, zichtbaar de stad op de berg zijn, dan doen we wat God wil en worden wij door de mensen gerespecteerd!

Het houdt niet op bij werk. Want vrede, vreugde en gerechtigheid brengen we ook in ons gezin. Ervaringsdeskundigen onder ons zullen het met me eens zijn als ik zeg dat we thuis geen vrede, vreugde en rechtvaardigheid brengen als we na een dag hard werken thuis komen, de huilende kinderen en een afgematte partner voorbij lopen, een koud biertje uit de koelkast pakken en buiten in de tuin YouTube-filmpjes op de iPad gaan kijken. Bij mij thuis werkt dat in ieder geval niet. Jezelf vrijpleiten met opmerkingen als “ik breng hier het geld naar binnen” gaat niet op, dat zijn “luie” reacties. Als we een gezin beginnen nemen we de verantwoordelijkheden en consequenties daarvan serieus. Een gezin goed houden is nu eenmaal hard werken. Je partner heeft je nodig, je kinderen hebben je nodig. Dat is prioriteit, er is geen tijd voor luiheid. Als alles thuis op orde is kun je rusten.

Lichamelijke conditie

De derde vorm waar luiheid om de hoek kan komen kijken.

Sporten is “in”. In 2016 waren nog nooit zoveel mensen gaan sporten, gemiddeld was ruim 61% minstens 1 keer per week aan het sporten. Dat is ook wel nodig, want het leven is een heel stuk hectischer én gemakzuchtiger geworden. We werken nog steeds veel, maar vaker achter een computer, of op een tractor, of in een auto, of vanuit huis. Boodschappen bestel je tegenwoordig online en laat je bezorgen, of je haalt ze op met de auto. Er worden meer dan ooit elektrische fietsen verkocht. Kortom, het is wel nodig dat we beweging ergens anders vandaan halen.

Aandacht voor lichamelijke conditie is een investering. Deze foto is van mijn meest recente poging om te gaan sporten. Na de eerste kennismaking had ik een week spierpijn, na de tweede trainingsavond raakte ik geblesseerd aan een spier waarvan ik niet eens wist dat ie er zat. Elke dinsdagavond na de training dacht ik “yes, dit voelt goed!”. En elke dinsdagmiddag voor de training dacht ik aan alle excuusje die ik kon bedenken om die avond niet te gaan sporten… Zoals afgelopen dinsdag, toen ik écht aan deze preek moest werken! Maar ik weet dat een lichamelijke conditie goed is voor mij en voor mijn gezin en voor de kerk. Een goede lichamelijke conditie zorgt ervoor dat mijn geest helder is, dat ik energiek ben. Aandacht voor mijn conditie is de tijdsinvestering waard.

Paulus schrijft in 1 Timotheüs 4:8 [v] dat het oefenen van het lichaam nut heeft. Hij zegt in context daarbij meteen dat het niet in verhouding staat tot de geestelijke oefening. Dat is logisch, want je lichaam gaat dood, maar je geest leeft voor eeuwig. Paulus geeft ook gewoon praktische tips aan Timotheüs; let op wat je drinkt, want je hebt een zwakke maag.[vi]

De bijbel noemt ons lichaam in 1 Korinthe 6 een tempel van de Heilige Geest.[vii] Ons lichaam is waardevol, het is mooi gemaakt! Met dat je je leven aan Jezus hebt gegeven is ook je lichaam van God. Paulus zegt hier zelfs dat ons lichaam onderdeel is geworden van het lichaam van Christus! Met ons lichaam dienen we God. Ik denk dat we dit vaak niet serieus genoeg nemen. Paulus zegt:

U bent gekocht en betaald, dus bewijs God eer met uw lichaam.

We moeten zelf zorg dragen voor ons lichaam, niemand doet dat voor ons. We bepalen zelf wat we eten en drinken. En we weten echt wel wat niet goed is voor ons.

Ook in deze tijd zitten veel mensen vast aan een verslaving. Een verslaving bind je vast aan een gewoonte die je langzaam stuk maakt. Zelfs in de tijd van de spreuken wisten ze het effect van verslavingen.

Spreuken 23:29 – 35
29 Wie roept altijd ach en wee, wie maakt altijd ruzie? Wie heeft altijd wat te klagen, wie raakt altijd nodeloos gewond? Wie heeft altijd troebele ogen?
30 Een dronkaard, die tot in de vroege morgen drinkt, die blijft proeven van de wijn.
31 Laat je niet verleiden door de glans van wijn, wanneer hij fonkelt in de beker. Hij glijdt zo makkelijk over de tong,32 maar later bijt hij als een slang, spuit hij gif als een adder. 33 Dan zie je vreemde dingen en begin je wartaal uit te slaan. 34 Je voelt je heen en weer geslingerd door de golven,
alsof je vastzit boven in het want. 35 ‘Ik ben geslagen, maar heb niets gevoeld, ik ben afgerost, maar heb niets gemerkt.

Laat ik maar eens opstaan, eerst een beker wijn.’

Dit zou je ook nu zo als gedicht in een krant kunnen zetten.

Ik vind het persoonlijk zo jammer dat zelfs christenen vaak nog vastzitten aan een verslaving. Of dit nu alcoholverslaving is door teveel drinken, of nicotineverslaving door roken, of pornografieverslaving door de vele naaktbeelden die op ons af gegooid worden. Ik vind dat jammer omdat Jezus kwam om ons vrij te zetten. De eerste preek die van Jezus is opgeschreven ging precies daarover:

Lukas 4:18-19 ‘De Geest van de Heer is op Mij. Hij heeft Mij met zijn Geest gezalfd om aan arme mensen goed nieuws te brengen. Hij heeft Mij gestuurd om mensen die een gebroken hart hebben te genezen. 19 Om gevangenen te vertellen dat ze vrij zijn. Om blinde mensen te vertellen dat ze weer kunnen zien. Om slaven als vrije mensen weg te sturen. En om vertellen dat het feestjaar van de Heer begonnen is.’

“En nu is dat werkelijkheid geworden” zei Jezus daarna. Jij en ik, we zijn door Jezus vrijgekocht om in vrijheid in Zijn feest te leven. Als je nog gevangen zit, kom naar Jezus en vind daar de vrijheid waar je zo naar verlangt. Als je je leven al hebt overgegeven aan de genade van Jezus, luister dan naar zijn woorden! Hij heeft je verteld dat je vrij bent. Hij heeft je als slaaf zien komen en stuurt je weg als een vrij mens!

Lichamelijke conditie kan ook doorslaan. Ons lichaam is uiteindelijk een gebruiksvoorwerp, een heel waardevol gebruiksvoorwerp, en door het fit te houden blijft het scherp en bruikbaar. Maar wanneer het fit houden van het lichaam het enige doel is, dan wordt fit zijn een afgod. In plaats dat je lichaam een tempel is van de Heilige Geest wordt je lichaam een afgodstempel, waarin jezelf vereerd wordt. Wij zorgen goed voor ons lichaam omdat we Gods Koninkrijk ermee willen bouwen.

Lenen

Dit zijn nu 3 voorbeelden waar we worden opgeroepen om niet lui te zijn: Ons werk, onze relaties, onze conditie. Zo zijn er nog meer gebieden te bedenken waar we actief moeten zijn. Wat mij zelf regelmatig overkomt is dat het allemaal overloopt. Er is zoveel te doen en ik wil alles zo goed doen, en dan plotseling gaat er op één gebied iets mis.

Eveline, mijn vrouw, belandde na de geboorte van Matthijs in een fikse depressie. Hop, dan loopt alles over. Ik moet thuis zijn, maar dan kan ik m’n werk niet goed doen. Of opeens loopt de druk op mijn werk onverwachts op, net terwijl ik een pittige cursus voor m’n werk volg en toevallig net in de week voor mijn preek. Dan zit al mijn energie in mijn werk en de kerk, maar ik moet ook goed voor mijn gezin zorgen! Dit balanceren van prioriteiten heb ik erg lastig gevonden. Het resulteerde in dat ik ging pieken: alles zoveel mogelijk goed doen! Dat gaat even goed, maar ik heb gemerkt dat ik de kosten daarvan met rente alsnog moet betalen. In de tijd van de depressie na de geboorte van Matthijs leerde ik het principe van tijd lenen, een principe dat Mike Betts, opperhoofd van Relational Mission had verteld. In plaats van je schuldig voelen over alles wat je niet genoeg doet, leen je tijd bij een bepaald gebied in je leven om een ander gebied op orde te kunnen brengen.

In de tijd na de geboorte van Matthijs nam ik zorgverlof op van mijn werk en zei ik afspraken met vrienden af. Alles om het huis weer op orde te krijgen. De afgelopen week heb ik, in overleg met Eveline, mijn betrokkenheid in het gezin op een laag pitje gezet. Zodat ik mij kon richten op mijn werk en de preekvoorbereiding. Ik heb voor die cursus van m’n werk bewust niet gedaan wat ik ervoor moet doen. En dat is prima, want ik heb de tijd maar geleend. De komende week zal ik meer tijd in de cursus moeten stoppen, zal ik meer tijd in mijn gezin moeten stoppen en minder op andere vlakken.

In een balanceer-act hoeven we niet koste wat kost alle ballen de lucht in te houden, sommige ballen kun je (met de juiste dosis wijsheid) even opzij leggen en zo de druk er van af halen.

Kijk naar de mieren, in de zomer werken ze hard aan voedsel binnenbrengen, maar ook mieren zijn niet het hele jaar door aan het pieken. God heeft ons zelf de opdracht gegeven dat we moeten rusten, 1 dag per week, en zelfs met die rustdag eren we God. Rusten is geen luiheid, maar passief zijn waar we juist actief moeten zijn, dat is luiheid. En daar mogen we best eens naar ons eigen leven kijken. Zijn er delen van je leven waarin je lui bent? Bespreek het eens met je partner of goeie vriend, zijn er delen van je leven waarin je lui bent zonder het door te hebben?

Wij zijn de stad op de berg, laten we stralen zodat mensen om ons heen het Koninkrijk van God zullen zien. Werk omdat je Gods karakter weerspiegelt. Neem initiatief, laat het leven je niet overkomen. En denk in seizoenen, je kan niet altijd alles tegelijkertijd doen.

[i] Spreuken 14:15 Wie onnozel is, hecht aan ieder woord geloof, wie verstandig is, let op elke stap.

[ii] Spreuken 14:24 Wijzen worden met rijkdom gekroond, dwaasheid is de tooi van dwazen.

[iii] Spreuken 14:27 27 Ontzag voor de HEER is de bron van het leven, het hoedt je voor de strikken van de dood.

[iv] Romeinen 6:17-23 Maar God zij gedankt: u was slaven van de zonde, maar nu gehoorzaamt u van ganser harte de leer waaraan u zich hebt toevertrouwd, 18 en bevrijd van de zonde hebt u zich in dienst gesteld van de gerechtigheid. 19 Ik druk me zo gewoon mogelijk uit, omdat het anders uw begrip te boven gaat. Zoals u zich ooit in dienst stelde van zedeloosheid en onrecht om een wetteloos leven te leiden, zo stelt u zich nu in dienst van de gerechtigheid om heilig te leven. 20 Toen u nog slaven van de zonde was, was u niet gebonden aan de gerechtigheid. 21 Wat hebt u daarmee geoogst? Dingen waarvoor u zich nu schaamt, want ze leiden tot de dood. 22 Maar nu, bevrijd van de zonde en in dienst van God, oogst u toewijding aan hem en zelfs het eeuwige leven. 23 Het loon van de zonde is de dood, maar het geschenk van God is het eeuwige leven in Christus Jezus, onze Heer.

[v] 1 Timotheüs 4:8-10 Oefening van het lichaam heeft wel enig nut, maar het nut van een vroom leven is grenzeloos, omdat het een belofte inhoudt voor dit leven en het leven dat komen zal. 9 Deze boodschap is betrouwbaar en verdient onze volledige instemming. 10 Hiervoor zwoegen en strijden wij, omdat wij onze hoop gevestigd hebben op de levende God, die de redder is van alle mensen, bovenal van de gelovigen.

[vi] 1 Timothy 5:23 niet alleen maar water, doe er vanwege je zwakke maag en je andere kwalen wat wijn bij.

[vii] 1 Corinthians 6:19-20 Of weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de heilige Geest, die in u woont en die u ontvangen hebt van God, en weet u niet dat u niet van uzelf bent? 20 U bent gekocht en betaald, dus bewijs God eer met uw lichaam.